Το Μικρό Δέντρο συμμετέχει στο 13ο Balkan Anarchist Bookfair στη Σόφια

“The Balkan Anarchist Bookfair (BAB) is an event that has been organized by local collectives in different Balkan cities since 2003 with the purpose to present international anarchist literature, to bring together comrades and supporters (not only) from the Balkans, to debate and to share practice in the anti-authoritarian/anarchist/autonomous communities.”

http://www.anarchy.bg/%d0%bb%d0%b8%d1%82%d0%b5%d1%80%d0%b0%d1%82%d1%83%d1%80%d0%b0/%d0%b1%d0%b0%d0%bb%d0%ba%d0%b0%d0%bd%d1%81%d0%ba%d0%b8-%d0%b0%d0%bd%d0%b0%d1%80%d1%85%d0%b8%d1%81%d1%82%d0%ba%d0%b8-%d0%bf%d0%b0%d0%bd%d0%b0%d0%b8%d1%80-%d0%bd%d0%b0-%d0%ba%d0%bd%d0%b8%d0%b3%d0%b0/?fbclid=IwAR300aMbTLG_whxhWmsiMcDDWHBQ2FJOgy4eHhbw8meQByajm0oLlR1dbgs

A presentation about the pedagogical ideals of the anarchist educator Fransisco Ferrer and the practice of these ideals from the pedagogical team from “Little Tree”, a libertarian comunal school in Thessaloniki, Greece.

 

Ανατροφοδότηση από το 3ήμερο εκδηλώσεων για την ελευθεριακή εκπαίδευση στο Μικρό Δέντρο

Μερικές φωτογραφίες από το τριήμερο εκδηλώσεων για την ελευθεριακή εκπαίδευση στο Μικρό Δέντρο.
Ευχαριστούμε πολύ την μεταφραστική μας ομάδα, τους φίλους και τους συντρόφους μας, τα παιδιά που μας παραχώρησαν για λίγες μέρες τον αγαπημένο τους αγρό, τους ανθρώπους που ταξίδεψαν από διάφορες πόλεις ώστε να συναντηθούμε για να οργανώσουμε την δικτύωση και για να συμμετέχουν στις εκδηλώσεις, τον ηχολήπτη και τους ντοκυμαντερίστες μας και όλους τους γονείς του Μικρού Δέντρου που βοήθησαν στην οργάνωση του φεστιβάλ. Μας γεμίσατε αισιοδοξία και ελπίδα πως μία διαφορετική εκπαίδευση είναι εφικτή και πώς οι δεσμοί αλληλεγγύης μπορούν να κάνουν το μέλλον και το παρόν μας λίγο καλύτερο. Σύντομα θα ανέβουν και τα πρακτικά του τριημέρου. Καλό καλοκαίρι σε όλους και όλες!
Σκίτσο από το Χρήστο Αλαβέρα

https://skasiarxeio.wordpress.com/2019/07/15/%cf%84%ce%bf-%cf%83%ce%ba%ce%b1%cf%83%ce%b9%ce%b1%cf%81%cf%87%ce%b5%ce%af%ce%bf-%cf%83%cf%84%ce%b7-%ce%b8%ce%b5%cf%83%cf%83%ce%b1%ce%bb%ce%bf%ce%bd%ce%af%ce%ba%ce%b7/

 

 

Το Σπόρι

Επιστροφή δριμύτερη από ένα πλούσιο, πληθυντικό και γεμάτο ενδιαφέρον 3ήμερο εκδηλώσεων για την ελευθεριακή εκπαίδευση στο πλαίσιο των γενεθλίων για τα 5 χρόνια του Μικρού Δέντρου στη Θεσσαλονίκη. Μέσα από τη συμμετοχή του σε αυτή τη γιορτή, το Σπόρι αισθάνεται να περιδιαβαίνει εξερευνητικό τα υπόγεια εδάφη της Γης και της Ελευθερίας με ευγνωμοσύνη και αγωνιστική χαρά για την έμπνευση, για τον δημιουργικό αναστοχασμό, για την ενίσχυση της Ζώνης Επικείμενης Ανάπτυξης (για να θυμηθούμε τον L.S.Vygotksy και την κοινοτιστική διάσταση με την οποία μπορεί να αναγνωσθεί το έργο του για την ανάπτυξη των παιδιών) του μικρού βλαστού που κυοφορεί και στου οποίου την ένωση με αδερφικά γεω-πονήματα (sic) ανοίγουν μονοπάτια ώστε τα μικρά φυντάνια να γίνουν μια μέρα, όντως, Δάσος.

Η 4η ημέρα, η ημέρα της Δικτύωσης μεταξύ των καλεσμένων εγχειρημάτων, έριξε την πρώτη σπορά για την καλλιέργεια της συλλογικοποίησης των δημιουργικών αντιστάσεων που ανθίζουν ανά τόπο και που μαζί ερευνώντας και δρώντας ανασύρουν στην επιφάνεια, στο φως του ήλιου, έναν άλλο κόσμο που μέσα του χωρούν κόσμοι πολλοί, κόσμοι κοινοί, παιδευτικοί και ελευθεριακοί.
Δημιουργική, αγωνιστική, από κοινού, συνέχεια να έχουμε!

 

3ήμερο εκδηλώσεων για την ελευθεριακή εκπαίδευση στο Μικρό Δέντρο (πρόγραμμα και αφίσα)

Το πρόγραμμα και η αφίσα του τριήμερου φεστιβάλ για την ελευθεριακή εκπαίδευση, που οργανώνουμε στο Μικρό Δέντρο, στις 28 – 30 Ιουνίου.

Σας περιμένουμε!

ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 28/6

18:00 Παρουσίαση της Ευρωπαϊκής Κοινότητας για τη Δημοκρατική Εκπαίδευση (EUDEC) & του ελληνικού της παραρτήματος.

Αφροδίτη Μηλοβιάνου, μέλος EUDEC

Η Ευρωπαϊκή Κοινότητα για τη Δημοκρατική Παιδεία (EUDEC) ιδρύθηκε το 2008, εκπροσωπείται από σχεδόν όλες τις ευρωπαϊκές χώρες, διεξάγει ετήσιες συνδιασκέψεις και λειτουργεί με σκοπό να προωθήσει τη Δημοκρατική Παιδεία στην ευρώπη, να υποστηρίξει τη δικτύωση και την ανταλλαγή πληροφοριών και το δικαίωμα ίδρυσης σχολείων που λειτουργούν με δημοκρατικές αρχές. Στην παρουσίαση αυτή γίνεται αναφορά στην πορεία, το όραμα, το σκοπό και τις δράσεις της Ευρωπαϊκής Κοινότητας για τη Δημοκρατική Παιδεία, όπως επίσης και του ελληνικού παραρτήματός της. Επιπλέον, αναφέρονται βασικές αρχές της δημοκρατικής παιδείας, στοιχεία λειτουργίας και συνήθεις δραστηριότητες των δημοκρατικών σχολείων ανά τον κόσμο.

19:00 Το Μικρό Δέντρο πάει Πανεπιστήμιο. Διασταυρώσεις(πολιτικής) Θεωρίας και Πράξης.

Γιώτα Μπαμπατζιμοπούλου, υποψήφια διδακτόρισσα, τμήμα Πολιτικών επιστημών ΑΠΘ

Η παρουσίασή έχει ως κύριο στόχο της να παρακινήσει μια συζήτηση γύρω από την διασύνδεση εναλλακτικών εγχειρημάτων με φορείς/ θεσμούς όπως το Πανεπιστήμιο στα πλαίσια κάποιας επιστημονικής έρευνας. Γενικότερα, φαίνεται να υπάρχει ένας δισταγμός, όχι άδικα πολλές φορές, γύρω από το θέμα αυτό. Πολλά εναλλακτικά εγχειρήματα μπορεί ακόμη και να είναι κάθετα αρνητικά σε μια τέτοια προοπτική. Γιατί πρέπει να κρατηθούν ανοιχτοί δίαυλοι επικοινωνίας ανάμεσα στα εναλλακτικά εγχειρήματα και ένα θεσμό όπως το Πανεπιστήμιο; Τι μπορεί να προσφέρει το Πανεπιστήμιο στα εναλλακτικά εγχειρήματα και το αντίθετο; Τι μπορούν να προσφέρουν τέτοιες έρευνες ευρύτερα στην κοινωνία και στις προσπάθειες για κοινωνική αλλαγή;

 

20:00 Ζώντας με τα παιδιά σε μια Δημοκρατική τάξη. Εφαρμογές στο δημόσιο σχολείο.

Ασπασία Καλησώρα, εκπαιδευτικός Α’βάθμιας εκπαίδευσης, μέλος της παιδαγωγικής ομάδας Το Σκασιαρχείο

Αποτελεί κρίσιμο ζήτημα της εκπαιδευτικής διαδικασίας και κατ’ επέκταση της σύγχρονης κοινωνικής πραγματικότητας η έννοια της δημοκρατικής παιδείας, η οποία οφείλει να τοποθετεί το παιδί στο επίκεντρο του ενδιαφέροντός της. Μέσω της δημοκρατικής παιδείας μπορούμε να δημιουργήσουμε τις συνθήκες εκείνες μέσα στις οποίες η ελευθερία έκφρασης των παιδιών είναι απολύτως σεβαστή και απαραίτητη προϋπόθεση της συμμετοχικής μάθησης και της συλλογικής ζωής. Εφαρμόζοντας στο σχολικό περιβάλλον τις αρχές της δημοκρατικής παιδείας μέσω θεσμών, όπως αυτός της σχολικής συνέλευσης, τα παιδιά έχουν τη δυνατότητα να εκφραστούν ελεύθερα για ζητήματα που τα αφορούν, να διαχειριστούν αποτελεσματικά το πολύπλοκο πλέγμα των σχολικών σχέσεων και να νιώσουν ότι συμμετέχουν ενεργά και ως ισότιμα μέλη της σχολικής κοινότητας. Eξασφαλίζουμε δηλαδή συστηματικά και ουσιαστικά την εξάσκηση στην έννοια της χειραφέτησης ενός Υποκειμένου, ικανό να συμμετέχει ενεργά στη διαμόρφωση της σχολικής και άρα μετέπειτα κοινωνικής του πραγματικότητας. Αναπτύσσοντας την ικανότητα κριτικής σκέψης, διερεύνησης και μέσω της συνεργασίας και της συναπόφασης, μέσα δηλαδή από την άσκηση στην καθημερινή ζωή ενός συστήματος δημοκρατικών στάσεων και συμπεριφορών, με τους εκπαιδευτικούς να αποτελούν τα πρότυπα αυτών των στάσεων και συμπεριφορών, η έννοια της δημοκρατικής παιδείας μπορεί να υιοθετηθεί από τους μαθητές/μαθήτριες ως στάση ζωής, συμβάλλοντας στη δημιουργία μιας κοινωνίας όπου οι έννοιες της ισότητας, της δικαιοσύνης και της αλληλεγγύης θα είναι περισσότερο αυτονόητες.

 

ΣΑΒΒΑΤΟ 29/6

 

10:30 Ξενάγηση στο χώρο του Μικρού Δέντρου

 

11:00 Παρουσίαση του Αυτοοργανωμένου Παιδαγωγικού Εγχειρήματος “Το Μικρό Δέντρο”. Θεσσαλονίκη

Το “Μικρό Δέντρο που θα γίνει δάσος”, είναι ένα κοινοτικό παιδαγωγικό εγχείρημα που ξεκίνησε τον Ιανουάριο του 2014 και λειτουργεί με τις αξίες της αυτοοργάνωσης, της ελευθεριακής εκπαίδευσης και της βιωματικής μάθησης.

Την παρουσίαση θα ακολουθήσει συζήτηση με θέμα: Τα βιώματα και οι αγωνίες των γονιών του Μικρού Δέντρου.

 

13:00 Παρουσίαση του Συλλόγου Πολιτών για τη μελέτη της ελευθεριακής εκπαίδευσης “Το Σπόρι”. Ρέθυμνο

Το «Σπόρι» ξεκίνησε πριν από περίπου τέσσερα χρόνια στο Ρέθυμνο μέσα από συναντήσεις και συνελεύσεις ανθρώπων με κοινό ενδιαφέρον μία παιδαγωγική προσέγγιση που έχει στο επίκεντρο το παιδί και τις ανάγκες του. Με την αρχική δημιουργία ενός παιδικού στεκιού να έχει ολοκληρώσει

έναν πρώτο κύκλο, και με χρήσιμα συμπεράσματα στο χέρι, αποφασίσαμε να εμβαθύνουμε στο περιεχόμενο και τα εργαλεία της ελευθεριακής εκπαίδευσης βάζοντας τις πρώτες πινελιές στον καμβά ενός δημοκρατικού, δημόσιου και απελευθερωτικού σχολείου έτσι όπως θα θέλαμε να είναι. Βαθύτερη μας επιδίωξη είναι μια προταγματική και ριζοσπαστική αφήγηση του σχολείου του μέλλοντος. Ένα σχολείο που τροφοδοτεί και τροφοδοτείται από τις αξίες του Ελευθεριακού Κοινοτισμού. Η ελευθεριακή παιδεία για μας δεν αποτελεί απλώς ένα εναλλακτικό παιδαγωγικό μοντέλο στα πλαίσια της θεσμικής εκπαίδευσης, αλλά έναν ριζικό μετασχηματισμό της παιδείας και κατ’ επέκταση της κοινωνίας. Μέσα από την μελέτη της θεωρίας αλλά και την εμπειρία της πράξης διεκδικούμε την προεικόνιση ενός σχολείου ευτοπικού στο εδώ και στο τώρα.

 

ΔΙΑΛΕΙΜΜΑ ΓΙΑ ΦΑΓΗΤΟ ΚΑΙ ΚΟΥΒΕΝΤΑ

 

14:00 Βιντεοπροβολή οπτικοακουστικού υλικού από τα εγχειρήματα

Θα υπάρχει προβολή φωτογραφιών και βίντεο από τις παρουσιάσεις των εγχειρημάτων, στο εσωτερικό του κτηρίου.

.

18:00 Παρουσίαση του εγχειρήματος ΚοινΣΕπ “Το Σπορείο”. Αθήνα

Το “Σπορείο” είναι μία συνεργατική προσπάθεια οικογενειών και παιδαγωγών, με επίκεντρο το παιδί. Οι βασικές αξίες συνοψίζονται στη βιωματική και ανακαλυπτική μάθηση, με σεβασμό στον αναπτυξιακό ρυθμό του κάθε παιδιού, στην αυτονομία και το ελεύθερο παιχνίδι, στην επαφή με τη φύση και τη συμμετοχή των παιδιών σε συλλογικές διαδικασίες. Τα παιδιά αντιμετωπίζονται ως ισότιμα και ενισχύονται οι δυνάμεις ανάπτυξης του καθενός σε ατομικό και ομαδικό επίπεδο. Παράλληλα η ΚοινΣΕπ Σπορείο προωθεί και επιδιώκει τη δημιουργία ενός δικτύου γονέων και οικογενειών με σκοπό την ενημέρωση σε θέματα γονεϊκότητας, την ενεργοποίηση σε σχέση με το παιδί και την αλληλοϋποστήριξη με γνώμονα τον κοινωνικό χαρακτήρα της ΚοινΣΕπ.

 

18:00 “Σαν το στάρι σπέρνεται στον κόσμο η αλήθεια και απ’ τον καθάριο σπόρο του φυτρώνουν… παραμύθια”

Αφήγηση- διασκευή παραμυθιών: Μαριάννα Γκουσδουβά

Μουσική: Τζοάννα Πεφτουλίδου & Ιωάννα Δημητρακάκη

Θα μοιραστούμε παραμύθια που συνδέουν τον άνθρωπο με τους κύκλους του χρόνου σε κάθε εποχή, μαζί με τη μάνα Γη.

Μια σουσουράδα γυρεύει πίσω την ουρά της να πάει στα παιδιά της… να τες κι οι γριές παρέα με τις εποχές… κι ένας άνθρωπος τρελός σε ένα ινδιάνικο χωριό των Ζαπατίστας φυτεύει δέντρα στο βουνό κάθε μέρα μοναχός.

 

19:30 Παρουσίαση του Αυτοοργανωμένου Παιδαγωγικού Εγχειρήματος “Ο Μικρός Ντουνιάς”.  Μυτιλήνη

Ο Μικρός Ντουνιάς είναι ένα παιδαγωγικό εγχείρημα στη Μυτιλήνη της Λέσβου. Καθημερινά, στο δασάκι ενός ανοιχτού προσφυγικού καταυλισμού που λειτουργεί με τη συμμετοχή της οργάνωσης «Αλληλεγγύη Λέσβου» (πρώην ΠΙΚΠΑ), παιδιά ντόπιων και προσφύγων πρώτης παιδικής ηλικίας παίζουν και μαθαίνουν μαζί. Παιδιά, παιδαγωγοί και γονείς διαμορφώνουμε τη ζωή και τη μάθηση στο Μικρό Ντουνιά συλλογικά και πέρα από διακρίσεις. Σεβόμαστε το ρυθμό, τις ανάγκες και τις επιθυμίες κάθε ατόμου, ενθαρρύνοντας την ελευθερία επιλογής και την αυτορρύθμιση. Η υπαίθρια μάθηση μας φέρνει κοντά στα πλάσματα και τα στοιχεία της φύσης, ενδυναμώνοντας τις σχέσεις με τον εαυτό μας και το κάθε τι γύρω μας.

 

21:30 LIVE

Αγάλι Αμάν

Dj Danis K

 

 

ΚΥΡΙΑΚΗ 30/6

 

18:30 Συλλογή Εμπειριών από πιο μακρινά σχολεία

Μικρός Ντουνιάς & Μικρό Δέντρο

 

Παρουσίαση του τρόπου λειτουργίας, των αξιών , των ομοιοτήτων και διαφορών από δημοκρατικά, αναρχικά, ελευθεριακά, σχολεία δάσους και ενεργά σχολεία του εξωτερικού που έχουν επισκεφθεί οι παιδαγωγικές ομάδες των εγχειρημάτων.

ΣΥΖΗΤΗΣΗ ΓΙΑ ΤΙΣ ΠΡΟΟΠΤΙΚΕΣ ΤΗΣ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑΚΗΣ ΕΚΠΑΙ∆ΕΥΣΗΣ ΣΤΟΝ ΕΛΛΑ∆ΙΚΟ ΧΩΡΟ.

 

*Καθημερινά θα οργανώνονται στον Αγρό παιδικές γωνιές.

 

ΜΕΤΑΒΑΣΗ: ΛΕΩΦΟΡΕΙΟ 37, ΣΤΑΣΗ “ΤΕΡΜΑ”

(ΚΡΥΟΝΕΡΙ ΤΟΥΜΠΑΣ)

πληροφορίες και χάρτες:

alliotikosxoleio.espivblogs.net

επικοινωνία:

alliotikosxoleio@yahoo.gr

fb: tomikrodentro

 

Μια επικαιροποίηση του αναγνώσματος “Οι περιπέτειες του Νονό”

Γιατί οι αξίες τις ελευθεριακης/ αναρχικης εκπαίδευσης είναι διαχρονικές;
Πως τελικά κατάφεραν να επιβιώσουν οι αξίες του Μοντέρνου Σχολείου του F. Ferrer μέχρι και σήμερα;
Γιατί είναι σημαντική η μετάφραση ενός αναγνωστικού για παιδιά δημοτικού, που έγραψε ο J. Grave στις αρχές του 1900;
Είναι τελικά ουτοπική η ελευθεριακη/αναρχική παιδαγωγική στο εδώ και στο τώρα;
Πως ορίζεται η ουτοπία στο τότε και στο τώρα; 
Όλα αυτά τα ερωτήματα μας ξαναγεννήθηκαν με την ανάγνωση του Νονό. Με πολύ ενθουσιασμό συνεργαστήκαμε με το Σπύρο από τις εκδόσεις ‘Στάσει Εκπιπτοντες’ και την Ντόνια από την Ελευθεριακή Συνδικαλιστική Ένωση Εκπαιδευτικών για την παρουσίαση του βιβλίου ‘Οι περιπέτειες του Νονό’. Στην εισήγηση υπογραμμίσαμε το ζήτημα της ουτοπίας και τη σημασία της φαντασίας στην παιδική λογοτεχνία, στη συνέχεια επισημάνθηκαν οι διαφορές και οι ομοιότητες της αναρχικής, ελευθεριακής και προοδευτικής παιδαγωγικής. Τέλος, αναφέρθηκε το παράδειγμα του αναρχικού σχολείου Paideia της Ισπανίας όπου ακόμα και σήμερα εμπνέεται από αυτές τις αξίες.
Για την παιδαγωγική ομάδα του Μικρού Δέντρου η μέθοδος της επιρροής που είναι επικεντρωμένη στην επιθυμία του ατόμου έρχεται σε αντίθεση με την επιβολή που είναι η φυσικοποιημενη στάση του ενήλικα προς τα παιδιά. Θαρρείς πως θα μπορούσαμε να προσεγγίσουμε διαφορετικά το ζήτημα, θαρρείς και υπάρχει τρόπος να αλλάξουμε τον κόσμο προς το καλύτερο χωρίς να προετοιμαστούμε και να τον προετοιμάσουμε.
Μπορεί αυτές οι ιδέες να γεννήθηκαν ένα αιώνα πιο πριν, άφησαν όμως μια παρακαταθήκη. Μια παρακαταθήκη που επηρεάζει την φαντασία μας, και μας κάνει λιγάκι ανυπόμονες μιας και δεν μπορούμε να περιμένουμε ένα μελλοντικό άλμα για την απόπειρα της υλοποίησης τους. Κι όταν μιλάμε για φαντασία δεν υποτιμούμε την φαντασία σαν ένα αφελές ονειροπόλημα, αλλά δανειζόμαστε λίγη φαντασία από αυτά τα σχολεία του παρελθόντος, επικαιροποιώντας το έναυσμα του Α. Λορέντζο ” Αχ, αγαπημένα μου παιδιά του Μοντέρνου Σχολείου! Η Αυτονομία δεν υπάρχει, αλλά θα υπάρξει. ”.
Καλή ανάγνωση!

 

Εδώ θα βρείτε την εισήγηση – μπροσούρα μας ‘ Μια επικαιροποίηση του αναγνώσματος “Οι περιπέτειες του Νονό”  : Οι περιπέτειες του Νονό Εισήγηση- μπροσούρα

 

3ήμερο εκδηλώσεων για την ελευθεριακή εκπαίδευση στο Μικρό Δέντρο

Σ’ ένα ελεύθερο σχολείο που εμπνέεται από το όραμα μιας ελεύθερης κοινωνίας που βασίζεται στην αλληλοβοήθεια, την συνεργασία, την αυθεντική επικοινωνία και την ατομική αυτονομία στην συλλογική συμβίωση, η πίστη στον άνθρωπο πηγάζει από την εφικτότητα αυτής της ουτοπίας. Κι ίσως γιατί είμαστε λιγάκι ανυπόμονες και δεν μπορούμε να περιμένουμε μια μελλοντική ελεύθερη κοινωνία, την φανταζόμαστε στο τώρα. Κι αν αυτό δεν λέει και πολλά, η φαντασία για μας δεν ορίζεται ως πλάνη και ονειροπόλημα, αλλά ως την βασική κινητήριο δύναμη με πυρήνα την επιθυμία.

Σας περιμένουμε με ενθουσιασμό!

ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ

Για να επικοινωνήσετε μαζί μας:

Email: alliotikosxoleio@yahoo.gr

Facebook: tomikrodentro

Τηλέφωνα επικοινωνίας: 6982075249, 6977850915

Διεύθυνση: (φτάνετε στην Διδασκάλου Βασιλείου Αδαμίδου 96 και στη συνέχεια ακολουθείτε τις κίτρινες ταμπέλες Μικρό Δέντρο)

Η εκδρομή στο ταχυδρομείο

Σήμερα επίσκεφθήκαμε και πάλι το ταχυδρομείο της Τριανδρίας για να ταχυδρομήσουμε τα γράμματά μας. Όλη η κοινότητα μαζί ξεκινήσαμε με τα πόδια κάνοντας μία μεγάλη βόλτα στις γειτονιές της Άνω Τούμπας και καταλήξαμε στο πολύ φιλόξενο ταχυδρομείο, το οποίο συστηματικά επισκεπτόμαστε για να ταχυδρομήσουμε τα γράμματα που έχουμε συγκεντρώσει. Ευχαριστούμε πολύ τους ανθρώπους που μας υποδέχτηκαν θερμά και με πολύ υπομονή μας βοήθησαν να κολλήσουμε τα γραμματόσημα μας και να ρίξουμε τα γράμματα μας στο μεγάλο κίτρινο κουτί.

Επιρροές
Ο Celestin Freinet (1896-1966) ξεκίνησε να συνθέτει τα χαρακτηριστικά της “λαικής παιδαγωγικής” την δεκαετία του ‘20, έτσι προτείνει να μπει στα σχολεία η τυπογραφία, η διασχολική αλληλογραφία και τα συμβούλια των μαθητών. Με αυτές τις καινοτόμες προτάσεις τα παιδιά πρόκειται να μάθουν να γράφουν και να διαβάζουν βάσει των προσωπικών και των συλλογικών ενδιαφερόντων τους, αποτυπώνοντας έτσι τις προσωπικές τους ιδέες. Μέσα λοιπόν από την ελεύθερη έκφραση τα παιδιά επικοινωνούν και κατανοούν τον εαυτό τους και τον κόσμο που τους περιβάλλει. Βέβαια η γραφή και η ανάγνωση είναι το μέσο, αφού ο σκοπός είναι η ελεύθερη και μη λογοκριμένη έκφραση.
Έτσι και στο Μικρό Δέντρο, για να καταφέρει ένα παιδί να επικοινωνήσει με κάποιο άλλο που βρίσκεται μακριά, το πρώτο στάδιο είναι να στείλει μια ζωγραφιά, το δεύτερο να γράψει το όνομα του στο φάκελο σαν
αποστολέας, και το τρίτο να καταφέρει να αποτυπώσει το μήνυμα με γράμματα. Αυτό είναι μόνο ένα παράδειγμα του πώς η γραφή μπορεί να γίνεται μέσο κι όχι αυτοσκοπός του αναλυτικού προγράμματος.
Το παιδί λοιπόν δεν θα μάθει την γραφή μέσα από την αντιγραφή των σχολικών κειμένων ή την υπαγόρευση του δασκάλου (όλοι και όλες θυμόμαστε τα τετράδια αντιγραφής ή τις ασκήσεις ορθογραφίας σαν μια ανίερη παπαγαλία
χωρίς προσωπικό κίνητρο), αλλά τα ίδια καθορίζουν το περιεχόμενο της γραπτής έκφρασης, και σίγουρα ο παραπάνω τρόπος δημιουργεί νέο κίνητρο για να συνεχίσει κανείς να εκφράζεται με κριτική σκέψη και συνείδηση.
Ο C. Freinet στο άρθρο του “Το αστικό σχολείο” υποστήριξε πως: “…οι μεγάλοι παιδαγωγοί υπήρξαν ένθερμοι επαναστάτες που ενδιαφέρονταν κυρίως για την ανάπτυξη του παιδιού με την κοινωνική και ανθρώπινη έννοια…”. Τα πολιτικά και παιδαγωγικά χαρακτηριστικά του κινήματος Freinet, αν βέβαια είναι εφικτός ένας τέτοιος διαχωρισμός μετά την παραπάνω παραδοχή, είναι: η εμπλοκή των γονιών στην οργάνωση του σχολείου, η δημοκρατική αυτοδιοίκηση των μαθητών,το αντιπολεμικό πρόταγμα, η σχολική εφημερίδα, η αλληλογραφία και το τυπογραφείο, η συνεργατική μάθηση μέσα από τα ενδιαφέροντα των παιδιών, η παιδαγωγική της εργασίας (χειρωνακτική εργασία-κατασκευή προϊόντων) και η εισαγωγή της τέχνης και της τεχνολογίας στην εκπαίδευση, τα αυτοδιορθούμενα υλικά (δοκιμή και λάθος), και η μέθοδος του περιβάλλοντος ή βιωματική μάθηση.
Σκοπός του κειμένου δεν είναι η λεπτομερειακή ανάλυση της παιδαγωγικής του Freinet, αλλά η παρουσίαση του πώς προσπαθούμε να ενσωματώσουμε την παιδαγωγική του στις σημερινές κοινωνικές συνθήκες.
Τέλος, θέλουμε να δημιουργήσουμε ένα ενδιαφέρον για το πώς συνοδεύω τα παιδιά στην πόλη, αλλά και πώς η ίδια η πόλη αποτελεί ένα πεδίο παιδαγωγικής δράσης. Αν υπάρχει ενδιαφέρον για περαιτέρω μελέτη ενδεικτικά προτείνουμε:

J. Houssaye, Δεκαπέντε παιδαγωγοί, Μεταίχμιο 2000
Σ. Φρενε, Το σχολείο του λαού, Οδυσσέας 1977
Ν. Μπαλής, Η ιδεολογία της εκπαίδευσης και η μάθηση της ελευθερίας, Καστανιώτη 1979
Σύγχρονα θέματα, Τεύχος 99, Οκτώβριος-Δεκέμβριος 2007
Στο νησί της αλφαβήτου, Τεύχος 7, Ελευθεριακή κουλτούρα 2001
Το μικρό δέντρο 2016, Η ζωή και το έργο του Σελεστέν Φρενέ
http://alliotikosxoleio.espivblogs.net/…/%CE%A6%CF%81%CE%B5…
%CE%9C%CE%B9%CE%BA%CF%81%CF%8C-
%CE%94%CE%AD%CE%BD%CF%84%CF%81%CE%BF-1.pdf
Το σκασιαρχείο παιδαγωγική ομάδα https://skasiarxeio.wordpress.com/

 

Τα λόγια μιας επισκέπτριας

Στο Μικρό Δέντρο επιθυμούμε να υπάρχει ένας χώρος συνεργασίας και επικοινωνίας με το ‘έξω’. Προσπαθώντας, έτσι, να προσεγγίσουμε την δημιουργία ενός ανοιχτού σχολείου, τα τελευταία χρόνια δεχόμαστε διάφορες επισκέψεις. Ενδιαφερόμενοι γονείς, αλληλέγγυοι φοιτητές και μαθητές, εκπαιδευτικοί κάθε εκπαιδευτικής βαθμίδας και ειδίκευσης, όλοι τους άτομα με ενδιαφέρον για την ελευθεριακή μάθηση και σκέψη. Μέσα από αυτές τις επισκέψεις, επιδιώκουμε τη δημιουργία ενός δικτύου σχέσεων, βάση του οποίου είναι το αμοιβαίο μοίρασμα και όχι μια τυποποιημένη απόμακρη στάση για τον/την παρατηρητή/τρια. Άλλωστε, για εμάς, η παιδαγωγική είναι ένα μέσο ανταλλαγής ιδεών και μάθησης.
Ακολουθούν τα λόγια μίας παρατηρήτριας που πέρασε το πρωινό στο Μικρό δέντρο:

“Το πρωινό που πέρασα μαζί σας μου έδωσε μπόλικη τροφή για σκέψη. Στόχος της επίσκεψής μου ήταν να παρατηρήσω από κοντά τον τρόπο λειτουργίας του σχολείου, να δω πώς αλληλεπιδρούν τα παιδιά με το παρεχόμενο υλικό, τους γύρω τους, όπως επίσης και τον τρόπο με τον οποίο γινόταν η καθοδήγησή τους. Το ενδιαφέρον μου πηγάζει από την ασχολία μου με παιδιά, καθώς έχω εργαστεί σε δημοτικά και νηπιαγωγεία και η συναναστρέφομαι και αλληλεπιδρώ με παιδιά σε καθημερινή βάση.

Αυτό που μου έκανε ιδιαίτερα θετική εντύπωση ήταν η ηρεμία που επικρατούσε στον χώρο. Παρατήρησα τον τρόπο με τον οποίο μιλούσατε στα παιδιά: ήρεμος, σταθερός, ψιθυριστός ορισμένες φορές. Τα παιδιά φαινόντουσαν προσηλωμένα σε αυτό που έκαναν και εκμεταλλεύονταν το υλικό του χώρου ανάλογα με τις ανάγκες τους. Καταστάσεις που θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε ένταση και αναστάτωση αντιμετωπίζονταν και αυτές με ηρεμία και προπάντων σταθερότητα. Θυμάμαι, συγκεκριμένα, ένα κορίτσι που είχε φέρει την κούκλα από το σπίτι της επιμένοντας να την πάρει μέσα μαζί της. Η συνοδός με ήρεμο και σταθερό τόνο φωνής οριοθέτησε την κατάσταση, απαντώντας όσες φορές χρειάστηκε με την ίδια ηρεμία κι έτσι το κορίτσι αντέδρασε εξίσου ήρεμα αποδεχόμενη, όπως μου φάνηκε, το πλαίσιο λειτουργίας του σχολείου.

Το ελεύθερο παιχνίδι στην πίσω αυλή ήταν επίσης απολαυστικό. Γενικά διαπίστωσα ότι τα όρια που τίθονταν από τις συνοδές ή και από τα ίδια τα παιδιά ακολουθούνταν από κάποιο λογικό επιχείρημα που βασιζόταν στην ασφάλεια, την ενσυναίσθηση κ.α. βοηθώντας τα παιδιά να κατανοήσουν τα γιατί. Επίσης, η ενεργή συμμετοχή των παιδιών στην προετοιμασία των γευμάτων και την τακτοποίηση του χώρου είναι εξαιρετικής σημασίας. Η χρήση εργαλείων όπως μαχαίρια, λεμονοστύφτες κλπ βοηθούν τα παιδιά να νιώσουν αυτοδύναμα και ταυτόχρονα να νιώσουν ευχαρίστηση καθώς παρέχουν κάτι στην ομάδα. Ο τρόπος που χειρίζεστε αυτό το κομμάτι μου φάνηκε εξαιρετικός.

Χαίρομαι πολύ που πέρασα αυτήν την ημέρα μαζί σας και θα ήθελα να σας ξαναεπισκεφτώ με την πρώτη ευκαιρία. ”

Βιβλιοπαρουσίαση: Οι περιπέτειες του Νονό

Και φέτος συμμετέχουμε στο Ελευθεριακό Φεστιβάλ Βιβλίου, όπου σε συνεργασία με την ΕΣΕ εκπαιδευτικών θα παρουσιάσουμε τις “Περιπέτειες του Νονό” του Jean Grave, εκδ. Στάσει Εκπίπτοντες. Εισαγωγή, πρόλογος: Fransisco Ferrer i Guardia, Anselmo Lorenzo.”Ήταν ένα βράδυ όπως όλα τα υπόλοιπα στη ζωή του Νονό, ενός εννιάχρονου αγοριού μιας φτωχής οικογένειας που μοχθούσε για να τα βγάλει πέρα, όπως εξάλλου όλες οι φτωχές οικογένειες. Ο Νονό έπεσε να κοιμηθεί και το επόμενο πρωί ξύπνησε σε ένα μέρος όπου δεν είχε ξαναβρεθεί.
Περιπλανώμενος, εξερευνώντας το μέρος στο οποίο βρέθηκε, μάλλον με μαγικό τρόπο, μαθαίνει πως είναι στη χώρα της Αυτονομίας, όπου οι άνθρωποι καταλαβαίνουν τα έντομα, τα πουλιά, και όλα τα υπόλοιπα ζώα, όπου μικροί και μεγάλοι μοιράζονται τα πάντα, δουλεύουν από κοινού, αποφασίζουν μαζί για τα ζητήματα της κοινότητάς τους συνδυάζοντας το παιγνίδι και την εργασία.”

Καθημερινά, μετά τις 19:00 θα υπάρχει γωνιά ανάγνωσης παιδικού βιβλίου με βιβλία από την βιβλιοθήκη μας.

Πρόσκληση σε οικογένειες που θέλουν να συμμετάσχουν στο εγχείρημα

Καλούμε το Σάββατο 25 Μαίου στις 11:00 το πρωί όσες οικογένειες επιθυμούν να συμμετάσχουν του χρόνου στο εγχείρημά μας ή ενδιαφέρονται να γνωρίσουν από κοντά τον χώρο και την παιδαγωγική φιλοσοφία μας. Θα ξεκινήσουμε με αναλυτική ξενάγηση και θα ακολουθήσει παρουσίαση του παιδαγωγικού μας πλαισίου και συζήτηση.

Σας περιμένουμε.