Σήμερα επίσκεφθήκαμε και πάλι το ταχυδρομείο της Τριανδρίας για να ταχυδρομήσουμε τα γράμματά μας. Όλη η κοινότητα μαζί ξεκινήσαμε με τα πόδια κάνοντας μία μεγάλη βόλτα στις γειτονιές της Άνω Τούμπας και καταλήξαμε στο πολύ φιλόξενο ταχυδρομείο, το οποίο συστηματικά επισκεπτόμαστε για να ταχυδρομήσουμε τα γράμματα που έχουμε συγκεντρώσει. Ευχαριστούμε πολύ τους ανθρώπους που μας υποδέχτηκαν θερμά και με πολύ υπομονή μας βοήθησαν να κολλήσουμε τα γραμματόσημα μας και να ρίξουμε τα γράμματα μας στο μεγάλο κίτρινο κουτί.
Επιρροές
Ο Celestin Freinet (1896-1966) ξεκίνησε να συνθέτει τα χαρακτηριστικά της “λαικής παιδαγωγικής” την δεκαετία του ‘20, έτσι προτείνει να μπει στα σχολεία η τυπογραφία, η διασχολική αλληλογραφία και τα συμβούλια των μαθητών. Με αυτές τις καινοτόμες προτάσεις τα παιδιά πρόκειται να μάθουν να γράφουν και να διαβάζουν βάσει των προσωπικών και των συλλογικών ενδιαφερόντων τους, αποτυπώνοντας έτσι τις προσωπικές τους ιδέες. Μέσα λοιπόν από την ελεύθερη έκφραση τα παιδιά επικοινωνούν και κατανοούν τον εαυτό τους και τον κόσμο που τους περιβάλλει. Βέβαια η γραφή και η ανάγνωση είναι το μέσο, αφού ο σκοπός είναι η ελεύθερη και μη λογοκριμένη έκφραση.
Έτσι και στο Μικρό Δέντρο, για να καταφέρει ένα παιδί να επικοινωνήσει με κάποιο άλλο που βρίσκεται μακριά, το πρώτο στάδιο είναι να στείλει μια ζωγραφιά, το δεύτερο να γράψει το όνομα του στο φάκελο σαν
αποστολέας, και το τρίτο να καταφέρει να αποτυπώσει το μήνυμα με γράμματα. Αυτό είναι μόνο ένα παράδειγμα του πώς η γραφή μπορεί να γίνεται μέσο κι όχι αυτοσκοπός του αναλυτικού προγράμματος.
Το παιδί λοιπόν δεν θα μάθει την γραφή μέσα από την αντιγραφή των σχολικών κειμένων ή την υπαγόρευση του δασκάλου (όλοι και όλες θυμόμαστε τα τετράδια αντιγραφής ή τις ασκήσεις ορθογραφίας σαν μια ανίερη παπαγαλία
χωρίς προσωπικό κίνητρο), αλλά τα ίδια καθορίζουν το περιεχόμενο της γραπτής έκφρασης, και σίγουρα ο παραπάνω τρόπος δημιουργεί νέο κίνητρο για να συνεχίσει κανείς να εκφράζεται με κριτική σκέψη και συνείδηση.
Ο C. Freinet στο άρθρο του “Το αστικό σχολείο” υποστήριξε πως: “…οι μεγάλοι παιδαγωγοί υπήρξαν ένθερμοι επαναστάτες που ενδιαφέρονταν κυρίως για την ανάπτυξη του παιδιού με την κοινωνική και ανθρώπινη έννοια…”. Τα πολιτικά και παιδαγωγικά χαρακτηριστικά του κινήματος Freinet, αν βέβαια είναι εφικτός ένας τέτοιος διαχωρισμός μετά την παραπάνω παραδοχή, είναι: η εμπλοκή των γονιών στην οργάνωση του σχολείου, η δημοκρατική αυτοδιοίκηση των μαθητών,το αντιπολεμικό πρόταγμα, η σχολική εφημερίδα, η αλληλογραφία και το τυπογραφείο, η συνεργατική μάθηση μέσα από τα ενδιαφέροντα των παιδιών, η παιδαγωγική της εργασίας (χειρωνακτική εργασία-κατασκευή προϊόντων) και η εισαγωγή της τέχνης και της τεχνολογίας στην εκπαίδευση, τα αυτοδιορθούμενα υλικά (δοκιμή και λάθος), και η μέθοδος του περιβάλλοντος ή βιωματική μάθηση.
Σκοπός του κειμένου δεν είναι η λεπτομερειακή ανάλυση της παιδαγωγικής του Freinet, αλλά η παρουσίαση του πώς προσπαθούμε να ενσωματώσουμε την παιδαγωγική του στις σημερινές κοινωνικές συνθήκες.
Τέλος, θέλουμε να δημιουργήσουμε ένα ενδιαφέρον για το πώς συνοδεύω τα παιδιά στην πόλη, αλλά και πώς η ίδια η πόλη αποτελεί ένα πεδίο παιδαγωγικής δράσης. Αν υπάρχει ενδιαφέρον για περαιτέρω μελέτη ενδεικτικά προτείνουμε:
J. Houssaye, Δεκαπέντε παιδαγωγοί, Μεταίχμιο 2000
Σ. Φρενε, Το σχολείο του λαού, Οδυσσέας 1977
Ν. Μπαλής, Η ιδεολογία της εκπαίδευσης και η μάθηση της ελευθερίας, Καστανιώτη 1979
Σύγχρονα θέματα, Τεύχος 99, Οκτώβριος-Δεκέμβριος 2007
Στο νησί της αλφαβήτου, Τεύχος 7, Ελευθεριακή κουλτούρα 2001
Το μικρό δέντρο 2016, Η ζωή και το έργο του Σελεστέν Φρενέ
http://alliotikosxoleio.espivblogs.net/…/%CE%A6%CF%81%CE%B5…
%CE%9C%CE%B9%CE%BA%CF%81%CF%8C-
%CE%94%CE%AD%CE%BD%CF%84%CF%81%CE%BF-1.pdf
Το σκασιαρχείο παιδαγωγική ομάδα https://skasiarxeio.wordpress.com/