Τέοντορ Αντόρνο. Η εκπαίδευση μετά το Άουσβιτς

Η υπέρμετρη αισιοδοξία που διακατείχε τους/τις παιδαγωγούς/ες στην ανατολή του 20ου αιώνα πέρασε ανεπιστρεπτί όπως και η παγκόσμια αισιοδοξία για ένα λίγο πιο δημοκρατικό κόσμο. Αλλά – όπως λέει και ο Matei Visniec – “οι θλιβερές ιστορίες είναι παγκόσμιες” και συμπυκνώνοντας με τα λόγια του Primo Levi “Συνέβη άρα μπορεί να ξανασυμβεί”. Αυτή είναι η φύση του ανθρώπου. Οφείλουμε την Μνήμη. Σύμφωνα με τον Adorno “Η απαίτηση να μην επαναληφθεί το Άουσβιτς είναι η πρώτη και κύρια που τίθεται στην εκπαίδευση.”

 

https://theshadesmag.wordpress.com/2019/08/18/apospasmata-auschwitz/

Colin Ward

Σαν χθες γεννήθηκε ο αναρχικός ιστορικός και φιλόσοφος Colin Ward και παραθέτουμε κάποια λόγια του:
“‘ Μια ελεύθερη κοινωνία δεν μπορεί να αντικαταστήσει την ‘παλιά ταξη’ με μια ‘νέα ταξη’, μπορεί όμως να επεκτείνει τις σφαίρες τις ελεύθερης δράσης μέχρι να συνθέσουν το μεγαλύτερο μέρος της κοινωνικής ζωής.”
Η Judith Suissa γράφει για τον Colin Ward:
“What is ‘anarchist education’, in its practical manifestation? In posing this question I cannot help recalling a conversation I had some time ago with Colin Ward, the contemporary British anarchist, who commented, perhaps with a touch of irony, ‘There is no such thing as “anarchist education.” There are just different kinds of educational experiments which anarchists have supported and been involved in’. This comment is important in that it reminds us of one of
the essential principles of anarchism, namely, that there is no single theory or doctrine as to the correct form of social organization, including education.”
Τέλος, με αφορμή την επέτειο της γέννησης του θυμηθήκαμε ένα μικρό απόσπασμα από την μπροσούρα μας με θέμα “Αυτονομία και αυτορύθμιση στην παιδική ηλικία”:
“Η ελευθεριακή σκέψη και συγκεκριμένα οι ελευθεριακές προσεγγίσεις για την μάθηση θέτουν σαν βασικό το ζήτημα της ατομικής αυτονομίας, ιδωμένο υπό το πρίσμα της κοινοτικής ζωής. Ο C. Ward υποστηρίζει πως η ελευθεριακή μάθηση συντελείται σε τρία επίπεδα:
1. Το επίπεδο του ατόμου, όπου μέσα από την αυτενέργεια το άτομο κατακτά την προσωπική του γνώση.
2. Το επίπεδο της κοινότητας όπου με τη συνεκπαίδευση, την αλληλοβοήθεια και τη συμμετοχή το άτομο κατακτά το βίωμα της αμεσοδημοκρατικής συμβίωσης.
3. Το επίπεδο της οργάνωσης, βιώνοντας τη λειτουργία μιας αυτοοργανωμένης δομής που διέπεται από αντιιεραρχικές, οριζόντιες σχέσεις.”

Μπορείτε να βρείτε όλο το κείμενο στη μπροσούρα μας

2017.10.21 Αυτονομία και αυτορρύθμιση

Το Μικρό Δέντρο συμμετέχει στο 13ο Balkan Anarchist Bookfair στη Σόφια

“The Balkan Anarchist Bookfair (BAB) is an event that has been organized by local collectives in different Balkan cities since 2003 with the purpose to present international anarchist literature, to bring together comrades and supporters (not only) from the Balkans, to debate and to share practice in the anti-authoritarian/anarchist/autonomous communities.”

http://www.anarchy.bg/%d0%bb%d0%b8%d1%82%d0%b5%d1%80%d0%b0%d1%82%d1%83%d1%80%d0%b0/%d0%b1%d0%b0%d0%bb%d0%ba%d0%b0%d0%bd%d1%81%d0%ba%d0%b8-%d0%b0%d0%bd%d0%b0%d1%80%d1%85%d0%b8%d1%81%d1%82%d0%ba%d0%b8-%d0%bf%d0%b0%d0%bd%d0%b0%d0%b8%d1%80-%d0%bd%d0%b0-%d0%ba%d0%bd%d0%b8%d0%b3%d0%b0/?fbclid=IwAR300aMbTLG_whxhWmsiMcDDWHBQ2FJOgy4eHhbw8meQByajm0oLlR1dbgs

A presentation about the pedagogical ideals of the anarchist educator Fransisco Ferrer and the practice of these ideals from the pedagogical team from “Little Tree”, a libertarian comunal school in Thessaloniki, Greece.

 

Ανατροφοδότηση από το 3ήμερο εκδηλώσεων για την ελευθεριακή εκπαίδευση στο Μικρό Δέντρο

Μερικές φωτογραφίες από το τριήμερο εκδηλώσεων για την ελευθεριακή εκπαίδευση στο Μικρό Δέντρο.
Ευχαριστούμε πολύ την μεταφραστική μας ομάδα, τους φίλους και τους συντρόφους μας, τα παιδιά που μας παραχώρησαν για λίγες μέρες τον αγαπημένο τους αγρό, τους ανθρώπους που ταξίδεψαν από διάφορες πόλεις ώστε να συναντηθούμε για να οργανώσουμε την δικτύωση και για να συμμετέχουν στις εκδηλώσεις, τον ηχολήπτη και τους ντοκυμαντερίστες μας και όλους τους γονείς του Μικρού Δέντρου που βοήθησαν στην οργάνωση του φεστιβάλ. Μας γεμίσατε αισιοδοξία και ελπίδα πως μία διαφορετική εκπαίδευση είναι εφικτή και πώς οι δεσμοί αλληλεγγύης μπορούν να κάνουν το μέλλον και το παρόν μας λίγο καλύτερο. Σύντομα θα ανέβουν και τα πρακτικά του τριημέρου. Καλό καλοκαίρι σε όλους και όλες!
Σκίτσο από το Χρήστο Αλαβέρα

https://skasiarxeio.wordpress.com/2019/07/15/%cf%84%ce%bf-%cf%83%ce%ba%ce%b1%cf%83%ce%b9%ce%b1%cf%81%cf%87%ce%b5%ce%af%ce%bf-%cf%83%cf%84%ce%b7-%ce%b8%ce%b5%cf%83%cf%83%ce%b1%ce%bb%ce%bf%ce%bd%ce%af%ce%ba%ce%b7/

 

 

Το Σπόρι

Επιστροφή δριμύτερη από ένα πλούσιο, πληθυντικό και γεμάτο ενδιαφέρον 3ήμερο εκδηλώσεων για την ελευθεριακή εκπαίδευση στο πλαίσιο των γενεθλίων για τα 5 χρόνια του Μικρού Δέντρου στη Θεσσαλονίκη. Μέσα από τη συμμετοχή του σε αυτή τη γιορτή, το Σπόρι αισθάνεται να περιδιαβαίνει εξερευνητικό τα υπόγεια εδάφη της Γης και της Ελευθερίας με ευγνωμοσύνη και αγωνιστική χαρά για την έμπνευση, για τον δημιουργικό αναστοχασμό, για την ενίσχυση της Ζώνης Επικείμενης Ανάπτυξης (για να θυμηθούμε τον L.S.Vygotksy και την κοινοτιστική διάσταση με την οποία μπορεί να αναγνωσθεί το έργο του για την ανάπτυξη των παιδιών) του μικρού βλαστού που κυοφορεί και στου οποίου την ένωση με αδερφικά γεω-πονήματα (sic) ανοίγουν μονοπάτια ώστε τα μικρά φυντάνια να γίνουν μια μέρα, όντως, Δάσος.

Η 4η ημέρα, η ημέρα της Δικτύωσης μεταξύ των καλεσμένων εγχειρημάτων, έριξε την πρώτη σπορά για την καλλιέργεια της συλλογικοποίησης των δημιουργικών αντιστάσεων που ανθίζουν ανά τόπο και που μαζί ερευνώντας και δρώντας ανασύρουν στην επιφάνεια, στο φως του ήλιου, έναν άλλο κόσμο που μέσα του χωρούν κόσμοι πολλοί, κόσμοι κοινοί, παιδευτικοί και ελευθεριακοί.
Δημιουργική, αγωνιστική, από κοινού, συνέχεια να έχουμε!

 

Το θεατρικό εργαστήρι του Μικρού Δέντρου ξεκίνησε!

Στην πρώτη μας συνάντηση, ασχοληθήκαμε με παιχνίδια γνωριμίας και απελευθέρωσης και με την κίνησή μας. Ο θεατρικός χώρος της facta non verba ευννοεί πολύ τα κινητικά παιχνιδια και προκαλούσε τα παιδιά να τρέξουν και να δοκιμάσουν πόσο γλιστράει το πάτωμα, πριν καν ξεκινήσουμε τη συνάντηση. Έτσι, δοκιμάσαμε να κινηθούμε σε σχέση με τους άλλους σε ζευγάρια, σε σχέση με το χώρο, ή αλλιώς, σαν να είμαστε καγκουρό, ελέφαντες και φίδια. Μιμηθήκαμε , λοιπόν, την κίνηση των ζώων και κάποια δοκιμάσαμε να τα κάνουμε παντομίμα (Πώς να μακρύνω το λαιμό μου για να δείξω την καμηλοπάρδαλη;). Συζητήσαμε και αναρωτηθήκαμε για το που ζουν και τι τρώνε. Τέλος, δοκιμάσαμε να μιμηθούμε τις φωνές τους (Αμ, η χελώνα τι φωνή έχει; Ποια/οιος έβαλε αυτήν την κάρτα;).
Για κλείσιμο, τα παιδιά θυμήθηκαν από τις περσινές συναντήσεις μας Το όνειρο του σκιαχτρου και ζήτησαν να παίξουμε τη σκηνή που ο κυρ-Δίκανος κατασκευάζει το σκιάχτρο. Έτσι και κάναμε. Μέχρι την επόμενη συνάντηση…

Το Θεατρικό εργαστήρι απευθύνεται σε παιδιά από 5 ετών και άνω και πραγματοποιείται κάθε Πέμπτη στις 18:00 στον χώρο της Facta Non Verba.
Διεύθυνση: Βαλαωρίτου 18 στον 7ο όροφο (είσοδος και από Λέοντος Σοφού 20).
Πληροφορίες/εγγραφές: 6996446690,6944564328

Περί οράματος

Αν το διαχρονικό της βιωματικής μάθησης του Dewey ήταν οι απαρχές της προοδευτικής αγωγής στις αρχές του 20ου αιώνα, αργότερα έρχεται το κίνημα της αποσχολειοποίησης να σπάσει την κανονικότητα (Illic, Kozol, Gatto, Goodman)
Βασικά χαρακτηριστικά της αποσχολειοποίησης:
1. Σε επίπεδο ατομικό: αυτονομία, αυτοδιεύθυνση, αυτομόρφωση. Ενεργή μάθηση. Διάσπαρτα κέντρα μάθησης σε όλη την κοινότητα.
2. Σε επίπεδο κοινότητας: Συμμετοχή, αλληλοβοήθεια, κοινωνικοπολιτική δράση/δημόσιος λόγος, πνευματική και χειρωνακτική εργασία, δράση σε υποομάδες.
3. Διαδικαστικό/λειτουργικό επίπεδο: Αποκέντρωση των εξουσιών, ομάδες εργασίας, αντιιεραρχικές σχέσεις, κυκλικότητα.
Τον ίδιο καιρό περίπου στην Γαλλία το κίνημα Freinet οργανώνει το λαικό σχολείο με τα εξής βασικά χαρακτηριστικά:
1. Σχολείο ανοιχτό στην ζωή: Σχολείο που σπάει τα όρια του μέσα/έξω, ανοιχτό και ζωντανό και σε αλληλεπίδραση με την πόλη.
2. Σχολείο εργασίας; Δεν υπάρχει διαχωρισμός πνευματικής και χειρωνακτικής εργασίας, σχολείο οικονομικά αυτόνομο και αλληλέγγυο.
3. Σχολείο φιλόξενο, αταξικό, συνεργατικό, με άνοιγμα στην διαφορετικότητα και αυτοδιοικούμενο
4. Σχολείο αληθινής επικοινωνίας, ελεύθερης έκφρασης και συνεκπαίδευσης διαφορετικών ηλικιών όπου ενδυναμώνονται οι κοινωνικές σχέσεις.
Τα δύο παραπάνω κινήματα δεν είναι τα μοναδικά που μας εμπνέουν για την δημιουργία ενός σχολείου για παιδιά 3-12 χρονών, σίγουρα όμως έχουν πολλά στοιχεία με βάση τα οποία θα θέλαμε να δομήσουμε τις λεπτομέρειες του οράματος μας. Είναι δύο κινήματα που μας εκκινούν και μας κινητοποιούν σε μία συνέχεια. Μπορεί τα κινήματα να προέρχονται από άλλους τόπους και από άλλες αφετηρίες αλλά σίγουρα και τα δύο έρχονται σε αντιπαράθεση με το κυρίαρχο εκπαιδευτικό σύστημα. Οι πιθανότητες να δημιουργηθεί ένα τέτοιο σχολείο στο εδώ και στο τώρα είναι μικρές αλλά επιθυμούμε «την υιοθέτηση μιας ουτοπικής θεώρησης της ιδανικής κοινωνίας ως σημείο εκκίνησης»(Suissa) για την δημιουργία τόπων και κοινοτήτων αλληλεγγύης, φιλίας και ανθρώπινης ευτυχίας. Τα παραπάνω μπορούν να μας βοηθήσουν στο να αναστοχαστούμε πάνω σε αυτά που ήδη φτιάχνουμε αλλά και πάνω στον ρόλο των οραμάτων και της φαντασίας στην εκπαιδευτική διαδικασία, τόσο σε ατομικό όσο και συλλογικό επίπεδο. Η παιδαγωγική δεν πρέπει να έχει συγκεκριμένη συνταγή αλλά να μετατρέπει την πραγματικότητα σε συνεχή πειραματισμό.