Στην εκδήλωση θα γίνει παρουσίαση του παιδαγωγικού εγχειρήματος “Το μικρό δέντρο”, θα πραγματοποιηθεί προβολή με ντοκουμέντα παιδικών συνελεύσεων και θα ακολουθήσει συζήτηση.
Τρίτη 23/5 στις 19.00 στο ελεύθερο κοινωνικό ραδιόφωνο 1431ΑΜ
Συντονιστείτε στο http://www.1431am.org/
Το ΜΙΚΡΟ ΔΕΝΤΡΟ που θα γίνει δάσος είναι ένα αυτοοργανωμένο παιδαγωγικό εγχείρημα που δημιουργήθηκε με σκοπό να προάγει την ελευθερία και την βιωματική μάθηση. Καλεσμένοι αυτή την Τρίτη στην εκπομπή, οι συνοδές και οι γονείς, όπου θα κουβεντιάσουμε για την καθημερινότητα στο σχολείο, το πολιτικό και παιδαγωγικό πλαίσιο, την αυτοδιαχείριση καθώς και όσα ζητήματα αφορούν την ελευθεριακή παιδεία.
ΑΝΤΙΣΤΑΣΗ ΚΑΤΑ ΤΗΣ ΑΡΧΗΣ
antistasi@espiv.net
τηλ.επικοινωνίας: 6985778864
τηλ.επικοινωνίας: 6985778864, 6997736314
Ανοιξιάτικη γιορτή στο Μικρό Δέντρο με δραστηριότητες για παιδιά. Θα πραγματοποιηθεί ξενάγηση, θα παίξουμε κουκλοθέατρο και θα φυτέψουμε σε γλαστράκια. Επίσης θα φτιάξουμε πίστες κίνησης και θα υπάρχει face painting σε καινούργιο εξωτερικό χώρο που έχουμε καθαρίσει, φροντίσει και φυτέψει με λαχανικα και λουλούδια. Σας περιμένουμε!
για περισσότερες πληροφορίες : 6985778864, 6997736314
Στο ξύλο κοπής εξασκούμαι χρησιμοποιώντας αληθινά εργαλεία
Βλέπω τα υλικά ή το μείγμα να αλλάζουν από υγρά σε στερεά ανάλογα με τη θερμότητα ή την ψύξη
…ή στη συγκεκριμένη περίπτωση απο υγρό σε γελοειδές (ζελέ και δη φρουί ζελέ)
Μαθαίνω να εμπιστεύομαι τα χέρια μου , τα μάτια μου , την κανάτα δοσομετρητή και τη μύτη μου!
Το μείγμα της σοκολάτας διαφέρει από αυτό του φρουί ζελέ, είναι παχύρευστο.
Καθαρίζω τον πάγκο μαγειρικής και περιμένω να παγώσει το γλυκό
“Πρώτο, είναι πάντοτε καλύτερα να λέμε σ’ ένα παιδί-αντί:’Να το κάνεις μ’ αυτό τον τρόπο’-’Πόσοι τρόποι νομίζεις ότι υπάρχουν για να κάνεις κάτι; Δεύτερο, είναι πάντοτε καλύτερα ν’ αφήνουμε τα παιδιά ν’ ανακαλύπτουν, χάρη στον πειραματισμό, τα λάθη, την μίμηση, ποιοι από τους πιθανούς τρόπους να κάνουν κάτι είναι οι καλύτεροι- κι όταν λέμε οι καλύτεροι εννοούμε γι’ αυτά τα ίδια. Ακόμα όμως κι αν τα παιδιά υιοθετούν τον δικό μας τρόπο, θα πρέπει να τα αφήνουμε να ενεργούν και με τον δικό τους.” Τ. Χολτ Πως να μαθαίνουμε τα γράμματα 1979, 177
Παιδική συνέλευση
Για να λαμβάνονται σοβαρά υπ’ όψιν οι ανάγκες, οι επιθυμίες, αλλά και οι προβληματισμοί των παιδιών φροντίζουμε να υπάρχει ο κατάλληλος χώρος και χρόνος για να εκφράζονται τα παραπάνω. Κάθε μέρα λοιπόν γύρω στις 11 π.μ. συμβαίνει η παιδική συνέλευση, το συλλογικό όργανο της λήψης αποφάσεων των παιδιών. Τα παιδιά εξέφρασαν την ανάγκη τους να επικοινωνήσουν με τους παλιούς συμμαθητές τους (ερέθισμα-πρόταση), έτσι λοιπόν παιδιά και συνοδοί συναποφασίσαμε (συνδιαμόρφωση-υλοποίηση) να τους στείλουμε προσκλήσεις για επόμενη εκδρομή. Όμως πόσοι τρόποι υπάρχουν άραγε να γίνει αυτό; Μια νέα γωνιά ξεκίνησε να στήνεται στο σχολικό περιβάλλον με φακέλους αλληλογραφίας, γραμματόσημα και αφίσες του ταχυδρομείου. Τα παιδιά ετοίμαζαν τα ατομικά και τα συλλογικά τους γράμματα σε φίλους, παλιούς συμμαθητές, γονείς, συγγενείς ακόμα και στους εαυτούς τους. Οι φάκελοι γέμισαν με ζωγραφιές, κατασκευές και μηνύματα. Ερωτήσεις άρχισαν να ξεπηδάνε από την παραπάνω δραστηριότητα. Που ξέρει ο ταχυδρόμος που μένει η φίλη μου; Γιατί το γραμματόσημο έχει εικόνα; Πως κολλάει το γραμματόσημο; Αν δεν ξέρω να γράφω δεν μπορώ να αλληλογραφήσω; (Παιδαγωγικό πλαίσιο Μικρού Δέντρου 2014, Παιδική συνέλευση)
Γραφή και ανάγνωση
Αφορμές για να πειραματιστούν τα παιδιά με την γραφή και την ανάγνωση υπάρχουν καθ’ όλη την διάρκεια της παιδαγωγικής διαδικασίας μέσα σε ένα προετοιμασμένο περιβάλλον, αφού για μας είναι ένας άλλος τρόπος επικοινωνίας συναισθημάτων και ιδεών που μέσα από αυτόν ενσαρκώνεται η πράξη. Για παράδειγμα οι πρώτες απόπειρες γίνονται όταν τα παιδιά θέλουν να γράψουν το όνομα τους πάνω στην ζωγραφιά τους ή να γράψουν μια κάρτα για τους γονείς τους ή μια πρόσκληση σε κάποιον/α φίλο/η τους ή να τοιχοκολλήσουν μια ανακοίνωση. Άλλα σημεία που προκύπτει το ζήτημα της γραφής είναι στην παιδική συνέλευση, όπου κρατάμε απαραιτήτως πρακτικά. Το πρώτο βιβλίο των πρακτικών ξεκίνησε με την Ν. (5 χρονών) να θέλει να γράψει ότι “αυτά που λέμε στην συνέλευση είναι πολύ σημαντικά”. Έτσι λοιπόν μέσα από το βίωμα και το προσωπικό κίνητρο προκύπτουν οι πραγματικές ανάγκες (Παιδαγωγικό πλαίσιο Μικρού Δέντρου 2014, Γλώσσα).
Εκδρομή
Όταν λοιπόν ολοκληρώθηκε η διαδικασία προτάθηκε στην παιδική συνέλευση η επίσκεψη στο ταχυδρομείο της γειτονιάς μας. Γονείς, παιδιά και συνοδοί πήραμε το αστικό λεωφορείο, επισκεφτήκαμε και ξεναγηθήκαμε στο χώρο και φυσικά ταχυδρομήσαμε τα γράμματα στο κίτρινο μεγάλο σιδερένιο κουτί. Ξεκινήσαμε από τον γκισέ αγοράζοντας τα γραμματόσημα εσωτερικού και εξωτερικού, παρατηρήσαμε τις εικόνες τους και τα μηνύματα που μεταφέρουν τα ίδια τα γραμματόσημα, τα κολλήσαμε πάνω δεξιά στον φάκελο, ενημερωθήκαμε για τον ταχυδρομικό κώδικα, και με το σκαμπό μας (αφού δεν υπάρχουν κουτιά στο ύψος των παιδιών) τα παιδιά φτάσανε το κίτρινο κουτί και ρίξανε τους φακέλους τους, επειτα ήρθε η ταχυδρόμος άνοιξε το κουτί και τα ετοίμασε όλα για αποστολή. Λίγες μέρες μετά όλοι και όλες αρχίσαμε να παίρνουμε τις απαντήσεις στα γράμματα. Η γωνιά του ταχυδρομείου είναι πλέον σταθερή και πολύ επισκέψιμη στο σχολικό μας περιβάλλον.
Επιρροές
Ο Celestine Freinet (1896-1966) ξεκίνησε να συνθέτει τα χαρακτηριστικά της “λαικής παιδαγωγικής” την δεκαετία του ‘20, έτσι προτείνει να μπει στα σχολεία η τυπογραφία, η διασχολική αλληλογραφία και τα συμβούλια των μαθητών. Με αυτές τις καινοτόμες προτάσεις τα παιδιά πρόκειται να μάθουν να γράφουν και να διαβάζουν βάσει των προσωπικών και των συλλογικών ενδιαφερόντων τους, δηλαδή να αποτυπώνουν τις προσωπικές τους ιδέες. Μέσα λοιπόν από την ελεύθερη έκφραση τα παιδιά επικοινωνούν και κατανοούν τον εαυτό τους και τον κόσμο που τους περιβάλλει. Βέβαια η γραφή και η ανάγνωση είναι το μέσο, αφού ο σκοπός είναι η ελεύθερη και μη λογοκριμένη έκφραση. Έτσι, και στο Μικρό Δέντρο για να καταφέρει ένα παιδί να επικοινωνήσει με κάποιο άλλο που βρίσκεται μακριά, το πρώτο στάδιο είναι να στείλει μια ζωγραφιά, το δεύτερο να γράψει το όνομα του στο φάκελο σαν αποστολέας, και το τρίτο να καταφέρει να αποτυπώσει το μήνυμα με γράμματα. Με αυτόν τον τρόπο η γραφή γίνεται κίνητρο και μέσο κι όχι αυτοσκοπός του αναλυτικού προγράμματος. Το παιδί λοιπόν δεν θα μάθει την γραφή μέσα από την αντιγραφή των σχολικών κειμένων ή την υπαγόρευση του δασκάλου (όλοι και όλες θυμόμαστε τα τετράδια αντιγραφής ή τις ασκήσεις ορθογραφίας σαν μια ανιαρή παπαγαλία χωρίς προσωπικό κίνητρο), αλλά τα ίδια καθορίζουν το περιεχόμενο της γραπτής έκφρασης, και σίγουρα ο παραπάνω τρόπος δημιουργεί το κίνητρο για να συνεχίσει κανείς να εκφράζεται με κριτική αντίληψη και συνείδηση.
Ο C. Freinet στο άρθρο του “Το αστικό” σχολείο υποστήριξε πως: “…οι μεγάλοι παιδαγωγοί υπήρξαν ένθερμοι επαναστάτες που ενδιαφέρονταν κυρίως για την ανάπτυξη του παιδιού με την κοινωνική και ανθρώπινη έννοια…”(C. Freinet, Το αστικό σχολείο 1979, 330). Τα πολιτικά και παιδαγωγικά χαρακτηριστικά του κινήματος Freinet, αν βέβαια είναι εφικτός ο διαχωρισμός μετά την παραπάνω παραδοχή είναι: η εμπλοκή των γονιών στην οργάνωση του σχολείου, η δημοκρατική αυτοδιοίκηση των μαθητών,το αντιπολεμικό πρόταγμα, η σχολική εφημερίδα, η αλληλογραφία και το τυπογραφείο, η συνεργατική μάθηση μέσα από τα ενδιαφέροντα των παιδιών, η παιδαγωγική της εργασίας (χειρωνακτική εργασία-κατασκευή προϊόντων) και η εισαγωγή της τέχνης και της τεχνολογίας στην εκπαίδευση, τα αυτοδιορθούμενο υλικά (δοκιμή και λάθος), και η μέθοδος του περιβάλλοντος ή βιωματική μάθηση.
Σκοπός του άρθρου δεν είναι η λεπτομερειακή ανάλυση της παιδαγωγικής του Freinet (Το Μικρό Δέντρο 2016, Η ζωή και το έργο του Σελεστέν Φρενέ), αλλά το πώς προσπαθούμε να ενσωματώσουμε την παιδαγωγική του στις σημερινές κοινωνικές συνθήκες. Μέσα από το άρθρο θέλουμε να μοιραστούμε τις εμπειρίες μας από την εκδρομή του ταχυδρομείου. Ακόμη να δημιουργήσουμε ένα ενδιαφέρον για το πώς συνοδεύω τα παιδιά στην πόλη, αλλά και πώς η ίδια η πόλη είναι ένα πεδίο παιδαγωγικής δράσης. Αν όμως υπάρχει ενδιαφέρον για περαιτέρω μελέτη ενδεικτικά προτείνουμε:
J. Houssaye, Δεκαπέντε παιδαγωγοί, Μεταίχμιο 2000
Σ. Φρενε, Το σχολείο του λαού, Οδυσσέας 1977
Ν. Μπαλής, Η ιδεολογία της εκπαίδευσης και η μάθηση της ελευθερίας, Καστανιώτη 1979
Σύγχρονα θέματα, Τεύχος 99, Οκτώβριος-Δεκέμβριος 2007
Στο νησί της αλφαβήτου, Τεύχος 7, Ελευθεριακή κουλτούρα 2001
Το μικρό δέντρο 2016, Η ζωή και το έργο του Σελεστέν Φρενέ https://alliotikosxoleio.espivblogs.net/files/2016/04/%CE%A6%CF%81%CE%B5%CE%BD%CE%AD-%CE%9C%CE%B9%CE%BA%CF%81%CF%8C-%CE%94%CE%AD%CE%BD%CF%84%CF%81%CE%BF-1.pdf
Το σκασιαρχείο παιδαγωγική ομάδα https://skasiarxeio.wordpress.com/
Το Μικρό Δέντρο 11/2/2017
και μερικές στιγμές…
όλοι/ες μαζί στο αστικό λεωφορείο
γραμματόσημο εσωτερικού
απαραίτητο εργαλείο-σκαμνάκι βοηθός
στην τελική ευθεία της ταχυδρόμησης
τυπώθηκαν από την τυπογραφική κολλεκτίβα Druck!
για την οικονομική ενίσχυση του Μικρού Δέντρου
και διατίθενται με ελεύθερη συνεισφορά
μπορείτε να τα βρείτε στα εξής σημεία:
Ηρώδου Αττικού 4 (Άνω Λαδάδικα), Θεσσαλονίκη
Αλ. Σβώλου 28, Θεσσαλονίκη
Βενιζέλου και Βασ. Ηρακλείου 18,
…και μια ομάδα γεννιέται…
Στην παιδική συνέλευση τα παιδιά εξασκούνται στο να εκφράζουν τις ανάγκες και τις επιθυμίες τους χρησιμοποιώντας το λόγο, να τις υλοποιούν και να τις συλλογικοποιούν όπου είναι εφικτό. Για να κατανοήσουμε τους τρόπους με τους οποίους παίρνουμε αποφάσεις και στη συνέχεια τις υλοποιούμε με τις δικές μας δυνατότητες, βρίσκουμε απαραίτητο αυτές να έχουν μια συνέχεια και μια συνέπεια.
Όλο αυτό βέβαια, εάν και εφόσον η προτεινόμενη δραστηριότητα είχε ενδιαφέρον, εάν η διαδικασία ήταν δημιουργική και την ένιωσαν έτσι τα μέλη της ομάδας.
Όπως και στην πρώτη οργανωμένη μέρα ζαχαροπλαστικής, έτσι και τώρα, το ενδιαφέρον των παιδιών υποστηρίχτηκε από τους ενήλικες μέσω κάποιων κοινών κατακτημένων εργαλείων. Έτσι, ένα από τα θέματα επόμενης παιδικής συνέλευσης ήταν η δραστηριότητα της ζαχαροπλαστικής. Να πούμε πως περάσαμε, πως νιώσαμε, τι σκεφτόμαστε για αυτήν, αν θέλουμε να ξαναδοκιμάσουμε. Και βέβαια θέλουμε να ξαναδοκιμάσουμε. Μέσα από τη ζαχαροπλαστική χρησιμοποιούμε καινούρια υλικά και εργαλεία, πειραματιζόμαστε με τη θερμότητα και την επίδραση της σε κάποια συστατικά, εξασκούμε τις δεξιότητες μας στον υπολογισμό των ποσοτήτων και τελικά δημιουργούμε κάτι ιδιαίτερα νόστιμο που τρώγεται κιόλας!
Αυτή τη φορά η απόφαση ήταν κρέμα βανίλια. Έτσι συγκεντρωθήκαμε, ενδιαφερόμενοι/ες, συγκεντρώσαμε τα υλικά μας και τα εργαλεία και ξεκινήσαμε το μαγείρεμα. Μαζί με την κρέμα έδεσε και μια μικρή νέα ομάδα. Από αυτούς και αυτές που βρήκαν προσωπικό κίνητρο και ενδιαφέρον να ασχοληθούν σε συνέχεια με αυτή τη δραστηριότητα.
Όταν το γλυκό ήταν έτοιμο να μπει στο ψυγείο πήραμε λίγο χρόνο για να συζητήσουμε για το επόμενο γλυκό. Το βασικό ερώτημα ήταν :
Μπορούμε εμείς που μαγειρέψαμε αυτά τα γλυκά να αποφασίζουμε για το επόμενο? Είναι θέμα της μεγάλης παιδικής συνέλευσης ή θέμα της καινούριας μικρής ομάδας μας?
Μέσα από κάποιους κύκλους φάνηκε η διάθεση να αποφασίζουμε κάθε φορά για το επόμενο γλυκό όσοι/ες ασχοληθήκαμε με το προηγούμενο.
Βάση αυτής της απόφασης , την επόμενη φορά θα συναντηθούμε για να φτιάξουμε ζελέ από φρούτα.
Γεια στα χέρια μας!
τα υλικά και τα εργαλεία μας
και μερικές στιγμές από τη διαδικασία
Οι αυτομορφώσεις στο μικρό δέντρο
Για να δημιουργήσουμε συνθήκες ελευθερίας, έκφρασης και επικοινωνίας συναντιόμαστε μια φορά το μήνα και συζητάμε θέματα που αφορούν την κοινότητα μας, αλλά και ζητήματα της ελευθεριακής εκπαίδευσης τόσο στην θεωρία όσο και στην πράξη. Τις συναντήσεις αυτές τις ονομάσαμε ανοιχτές αυτομορφώσεις. Θέλουμε να είναι ανοιχτές, γιατί θεωρούμε πως αφορούν όχι μόνο τους γονείς και τους παιδαγωγούς αλλά και οποιονοδήποτε/οποιαδήποτε αμφισβητεί το υπάρχον εκπαιδευτικό σύστημα και τα κυρίαρχα στερεότυπα που αναπαράγει. Επιδιώκουμε το μοίρασμα της γνώσης χωρίς `αυθεντίες, ειδήμονες και ακαδημαικούς. Γενικότερος σκοπός των αυτομορφώσεων είναι η προώθηση των αξιών της βιωματικής μάθησης και της ελευθεριακής εκπαίδευσης, που ορίζεται ως η άμεση δημοκρατία μέσα από την αυτοδιεύθυνση και την συλλογική αυτορρύθμιση. Η επικοινωνία μεταξύ των ενηλίκων, μεταξύ των παιδιών αλλά και μεταξύ των παραπάνω ομάδων είναι αναπόσπαστο κομμάτι της κοινοτικής εκπαίδευσης. Οι αυτομορφώσεις συνδιαμορφώνονται από όλα τα μέλη της κοινότητας. Από τα παιδιά που εκφράζονται μέσα στην σχολική καθημερινότητα και από τους ενήλικες μέσα από την διαδικασία της συνέλευσης. Η κοινοτικές σχέσεις γίνονται εργαλείο μάθησης για όλα τα μέλη της κοινότητας.
Η αφετηρία των γονιών για την συμμετοχή τους στο εγχείρημα ξεκινά, από την επιθυμία τους για μια διαφορετική εκπαίδευση μαζί με τα παιδιά τους. Με την προσωπική τους εμπλοκή στο ‘χτίσιμο’ του σχολείου μέχρι και την συνδιοργάνωση των αυτομορφώσεων, κατανοούν και οι ίδιοι τις διαδικασίες μάθησης που συμβαίνουν στο σχολείο. Έτσι οι γονείς αισθάνονται το σχολείο σαν το σπίτι τους, αλλά και σαν το σπίτι των παιδιών τους, αφού γνωρίζουν, συνδιαμορφώνουν και αποφασίζουν και οι ίδιοι γαι το τι συμβαίνει ή τι θα συμβεί. Με αυτό τον τρόπο είναι πιο εφικτό να δημιουργηθούν σχέσεις εμπιστοσύνης και ειλικρίνειας, όπου οι ανησυχίες του καθενός/μίας σε προσωπικό ή σε πολιτικό επίπεδο θα έχουν τόπο να εκφραστούν. Σημαντικό, ακόμη, είναι να κατανοούν γονείς και συνοδοί τον χρόνο που αφιερώνουν για την κοινότητα. Η ενεργή συμμετοχή των οικογενειών σε όλες τις διαδικασίες, είναι απαραίτητη προϋπόθεση για τη δόμηση σχέσεων και την οικειοποίηση του εγχειρήματος, και συνεπώς τη βιωσιμότητα του.
Η αυτορρύθμιση των συναισθημάτων του παιδιού & οι παρεμβάσεις του ενήλικα
“Η ανάπτυξη της ηθικής και κοινωνικής κρίσης δεν είναι παρά άμεσο παράγωγο της αγάπης του εαυτού μας. Η βάση της κατανόησης των άλλων απ’ το άτομο είναι η ικανότητα ταύτισης με τα αισθήματά τους. Αυτή η ταύτιση που δημιουργεί το άτομο με τους άλλους, γεννάει και τα θετικά ή αρνητικά συναισθήματα απέναντί τους”.Τζόελ Σπρινγκ, Το αλφαβητάρι της ελευθεριακής εκπαίδευσης, Ελεύθερος Τύπος, Αθήνα 1985, σελ.35
Σε ένα περιβάλλον όπου οι ανάγκες του νέου ατόμου αντιμετωπίζονται με σοβαρότητα, ειλικρίνεια και συνέπεια, δημιουργώντας οι ενήλικες τις κατάλληλες συνθήκες, το νέο άτομο μπορεί να νοιώσει την ασφάλεια να εκφράσει τις επιθυμίες και τα συναισθήματα του ελεύθερα. Η αυτορύθμιση του ατόμου συντελείται μέσα από την δόμηση του εαυτού σε άμεση αλληλεπίδραση με την κοινοτική ζωή και με σεβασμό στις ανάγκες και τις επιθυμίες των υπολοίπων. Αυτές είναι βασικές προϋποθέσεις που επιτρέπουν την καλλιέργεια της αυτορρύθμισης, που αυτή με τη σειρά της είναι συστατικό στοιχείο της ελευθεριακής παιδείας. Η αυτορρύθμιση των συναισθημάτων είναι μια παράλληλη διαδικασία με τον αυτοέλεγχο, αλλά και την κοινωνική προσαρμογή. Η πρώτη παιδική ηλικία είναι η βάση του ατόμου για να καλλιεργήσει την αυτονομία, την αυτοπεποίθηση και τη συνείδηση μέσα από το βίωμα της πραγματικότητας.
Δεν υπάρχουν συνταγές και βήματα που εξασφαλίζουν την αυτορρύθμιση και την αυτονομία του παιδιού. Η αυτορύθμιση είναι η ίδια η επιθυμία για μάθηση, πώς θα μπορούσε άρα να υπάρχει ένα εγχειρίδιο που να εγγυάται την κατάκτησή της; Το κάθε νέο άτομο ακολουθεί μια ξεχωριστή πορεία για την εξερεύνηση του εαυτού και του άλλου.
Σκοπός αυτής της αυτομόρφωσης είναι να μοιραστούμε εργαλεία και τρόπους που ο/η καθένας/μία θα βρει τον εαυτό του/της σε αυτά. Να στοχαστούμε πάνω στο ζήτημα της πρώτης παιδικής ηλικίας και τα στερεότυπα που αναπαράγουμε οι ενήλικες σε σχέση με αυτή.
Στο σχολείο μας…
-επιθυμούμε μια ολιστική εκπαίδευση, όπου η ανάπτυξη των παιδιών κινητική, γνωστική, πνευματική, συναισθηματική, κοινωνική έχει ίση βαρύτητα.
-σεβόμαστε το χρονορυθμό και την προσωπικότητα του κάθε παιδιού.
-αφουγκραζόμαστε τις πραγματικές ανάγκες του παιδιού, με σκοπό να μπορέσουν και τα ίδια να τις κατονομάσουν ελεύθερα και μακριά από τις ενήλικες ηθικές νόρμες.
-συνοδεύουμε το νέο άτομο με το τρίπτυχο ακούω – συνοδεύω – προτείνω. Η ενεργητική ακρόαση είναι προαπαιτούμενο για τη δημιουργία μιας ειλικρινούς σχέσης, διότι ο ενήλικας θα χρειαστεί να περιορίσει το εγώ του, να κάνει μια μακριά παύση και μετά να προτείνει στο νέο άτομο. Μια ενήλικη πρόταση που δεν λαμβάνει σοβαρά υπόψη τις ανάγκες του νέου ατόμου, συνήθως ορθώνει ένα τοίχο στην επικοινωνία και όχι μια γέφυρα.
– δίνεται η δυνατότητα της λεκτικής και της μη λεκτικής έκφρασης των συναισθημάτων, μέσα από το περιβάλλον (γωνιές γλώσσας, τέχνης, ψυχοκίνησης, παιδικής συνέλευσης) και το υλικό που έχει διαμορφώσει ο ενήλικας.
– αποδεχόμαστε τις ποιότητες των συναισθημάτων χωρίς απαγορεύσεις. Στην πρώτη παιδική ηλικία το νέο άτομο βιώνει εκτός από τη χαρά, τη θλίψη, το θυμό, τη ματαίωση, το στρες και όλα αυτά είναι αποδεκτά να τα βιώνει ένα παιδί.
– οι ενήλικες υπάρχουν με αυθεντικότητα σε όλο το φάσμα της καθημερινότητας, άρα και στη συναισθηματική τους έκφραση. Ο ενήλικας δεν είναι ουδέτερος και απαθής, αφού και ο ίδιος είναι κομμάτι της κοινότητας. Έτσι, κι ο ίδιος εκφράζει και ονοματίζει το συναίσθημα του σε διάφορες καταστάσεις, βοηθώντας με αυτόν τον τρόπο την έκφραση των παιδιών.
– η κριτική σκέψη και η αυτορρύθμιση δομείται μέσα από την εμπειρία της αμεσο-δημοκρατικής διαδικασίας. Τα παιδιά έχουν την ευκαιρία να αναλύσουν την καθημερινή τους εμπειρία μέσα από την παιδική συνέλευση εκθέτοντας τις ιδέες και τις απόψεις τους, αναλαμβάνοντας ευθύνες, κατανοώντας την ομοφωνία και υλοποιώντας τις αποφάσεις τους. Δημιουργούμε, λοιπόν, μια κοινότητα αυτορρύθμισης, όπου οι θεσμοί είναι παράγωγα ατομικών και συλλογικών αναγκών και επιθυμιών και όχι εξωτερικής επιβολής ή εσωτερικευμένης εξουσίας.
Μικρό Δέντρο, Μάρτης 2017
