Βιωματική αυτομόρφωση ‘Μία μέρα στο Μικρό δέντρο’

Πώς είναι μία μέρα στο μικρό δέντρο; Συχνά επισκέπτες και επισκέπτριες μας κάνουν αυτήν την ερώτηση και συχνά η απάντηση δεν είναι εύκολη. Το σίγουρο είναι πως η κάθε μέρα είναι διαφορετική για τον καθένα και την κάθε μία. Σε ένα ελεύθερο σχολείο η μάθηση δεν θα μπορούσε να γίνεται με πρόγραμμα και η συμβίωση εμπεριέχει κανόνες και όρια τόσο ρευστά, οργανικά και μεταβαλλόμενα όπως και κάθε πραγματική συνθήκη που περιλαμβάνει ανθρώπους που αναπτύσσονται, μαθαίνουν και εξελίσσονται με βάση τις ανάγκες και τις επιθυμίες τους.

Μία μέρα στο Μικρό δέντρο θα μπορούσε να περιγραφεί με ένα απλό χρονοδιάγραμμα όπως:
 8:30-9:00 προσέλευση…
 9.00-10.00 πρωινό κ.τ.λ.
Ένα τέτοιο χρονοδιάγραμμα υπάρχει διαθέσιμο για όποιον ενδιαφέρεται να το μάθει. Αν όμως περιοριστούμε σε αυτό τότε είναι σαν να αγνοούμε όλη την δυναμική που συνοδεύει ένα μικρό παιδί που επιλέγει ελεύθερα την δραστηριότητα του, αφοσιώνεται σε αυτήν με πάθος και δεν την εγκαταλείπει παρά μόνον όταν την ολοκληρώσει…. πολλές φορές για περισσότερες από μία φορές. Εμείς δεν προσπαθούμε να χωρέσουμε αυτήν την δραστηριότητα του παιδιού σε ένα άκαμπτο αναλυτικό πρόγραμμα αλλά αντίθετα προσπαθούμε να χτίσουμε το πρόγραμμα γύρω από την δραστηριότητα αυτή.
Αλλά επειδή αυτά είναι όλα πράγματα πολύ αφηρημένα και είναι άλλο να μιλάμε θεωρητικά για την ελευθερία κι άλλο να τη διαχειριζόμαστε βιωματικά, σας προσκαλούμε το Σάββατο για να προσπαθήσουμε να βιώσουμε όλοι μαζί την εμπειρία της ελεύθερη μάθησης και την αμηχανία που μπορεί να προκαλεί η ελευθερία. Θα ξεκινήσουμε με έναν κύκλο γνωριμίας και στην συνέχεια θα υπάρξει χρόνος να περιπλανηθούμε σε όλους τους χώρους του σχολείου και να επιλέξουμε ελεύθερα την δραστηριότητα μας με βάση τα ενδιαφέροντα μας, όπως ακριβώς κάνουν και τα παιδιά. Μετά από ένα μικρό διάλειμμα θα ακολουθήσει μία σύντομη θεωρητική εισήγηση από εμάς έτσι ώστε να υπάρξει αρκετός χρόνος στην συνέχεια για αναστοχασμό και συζήτηση. Θα αποπειραθούμε να επεξεργαστούμε ερωτήματα όπως:
 Τι σημαίνει ελευθερία επιλογής;
 Τι είναι κατεύθυνση και τι παρέμβαση;
 Ποιός ο ρόλος του ενήλικα σε ένα τέτοιο περιβάλλον;
 Πώς νιώθουμε όταν δεν υπάρχει κάποιος να μας λέει τι και πώς να το κάνουμε, όταν δεν υπάρχει “σωστό” και “λάθος” αλλά ούτε και έπαινος ή τιμωρία;
 Πως προκύπτουν τα όρια;
 Πώς νιώθουμε όταν δεν έχουμε κάποιον να μας κατευθύνει και πώς όταν έχουμε;
 Είναι καλύτερα να δουλεύουμε/παίζουμε μόνοι/ες μας ή με παρέα;
 Πως μαθαίνουμε;

Φέρτε και τα δικά σας το Σάββατο 3 Νοεμβρίου στις 17:30 στο Μικρό δέντρο.

Σας περιμένουμε.

Η αυτομόρφωση απευθύνεται σε ενήλικες.

ΔΗΛΩΣΕΙΣ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗΣ: 6997736314, 6977850915

Το θεατρικό εργαστήρι του Μικρού Δέντρου ξεκίνησε!

Στην πρώτη μας συνάντηση, ασχοληθήκαμε με παιχνίδια γνωριμίας και απελευθέρωσης και με την κίνησή μας. Ο θεατρικός χώρος της facta non verba ευννοεί πολύ τα κινητικά παιχνιδια και προκαλούσε τα παιδιά να τρέξουν και να δοκιμάσουν πόσο γλιστράει το πάτωμα, πριν καν ξεκινήσουμε τη συνάντηση. Έτσι, δοκιμάσαμε να κινηθούμε σε σχέση με τους άλλους σε ζευγάρια, σε σχέση με το χώρο, ή αλλιώς, σαν να είμαστε καγκουρό, ελέφαντες και φίδια. Μιμηθήκαμε , λοιπόν, την κίνηση των ζώων και κάποια δοκιμάσαμε να τα κάνουμε παντομίμα (Πώς να μακρύνω το λαιμό μου για να δείξω την καμηλοπάρδαλη;). Συζητήσαμε και αναρωτηθήκαμε για το που ζουν και τι τρώνε. Τέλος, δοκιμάσαμε να μιμηθούμε τις φωνές τους (Αμ, η χελώνα τι φωνή έχει; Ποια/οιος έβαλε αυτήν την κάρτα;).
Για κλείσιμο, τα παιδιά θυμήθηκαν από τις περσινές συναντήσεις μας Το όνειρο του σκιαχτρου και ζήτησαν να παίξουμε τη σκηνή που ο κυρ-Δίκανος κατασκευάζει το σκιάχτρο. Έτσι και κάναμε. Μέχρι την επόμενη συνάντηση…

Το Θεατρικό εργαστήρι απευθύνεται σε παιδιά από 5 ετών και άνω και πραγματοποιείται κάθε Πέμπτη στις 18:00 στον χώρο της Facta Non Verba.
Διεύθυνση: Βαλαωρίτου 18 στον 7ο όροφο (είσοδος και από Λέοντος Σοφού 20).
Πληροφορίες/εγγραφές: 6996446690,6944564328

Συμμετοχή του Μικρού Δέντρου στο στο 1ο Φεστιβάλ Συνεργατισμού της ΒΙΟ.ΜΕ.

Στηρίζουμε και συμμετέχουμε στο 1ο Φεστιβάλ Συνεργατισμού στο ανακτημένο εργοστάσιο της ΒΙΟ.ΜΕ.

Την Κυριακή 14 Οκτωβρίου στις 16.00 συζητάμε για το Φύλο, Σώμα, Σεξουαλικότητα στην παιδική ηλικία.

Μικρό εργαστήρι θεάτρου

Το Μικρό Εργαστήρι Θεάτρου γεννήθηκε μέσα στο Μικρο Δέντρο με στόχο να αποτελέσει επιπλέον χωρόχρονο συνάντησης της κοινότητας αλλά και ένα παράθυρο ώστε αυτή να « μεγαλώσει».
Μέσα στο θέατρο βρίσκουμε την κατάλληλη ατμόσφαιρα και εργαλεία για να μοιραζόμαστε βιώματα και να μάθουμε να συνδημιουργούμε, να εξερευνούμε ζητήματα που απασχολούν το άτομο ή την κοινότητα , να ανακαλύπτουμε και να χρησιμοποιούμε τα εκφραστικά μας μέσα, να κατασκευάσουμε κοινούς συμβολισμούς και γλώσσες, να γνωρίσουμε πολλές οπτικές γωνίες σε μια εικόνα, να κατασκευασουμε με υλικά φανταστικούς κόσμους, να εξασκούμε τον αυθορμητισμό και έπειτα την οργάνωση μας , να καταλαβαίνουμε το μέσα μας και το έξω μας με το χρονορρυθμό που επιλέγουμε ελεύθερα άλλοτε ατομικά και άλλοτε συλλογικά.
Με αφορμή «κάτι που σκέφτομαι», κάτι που μας «βασανίζει», μια ιστορία, ένα περιστατικό της καθημερινότητας, μια φωτογραφία ή έναν πινάκα, ένα τραγούδι ή ένα παιχνίδι και μέσα από τον αυτοσχεδιασμό, την κίνηση, τη μουσική και το τραγούδι, το λόγο αλλά και τη σιωπή, τα σκηνικά και τις μεταμφιέσεις, τις κούκλες και τις μάσκες, τη συμβολική γλώσσα προσπαθούμε να καταλάβουμε, να μοιραστούμε, να εξηγήσουμε, να ξανασκεφτούμε, να πειραματιστούμε πάνω σε προβλήματα και λύσεις, να χτίσουμε συλλογικά τη δική μας αισθητική γλώσσσα.

στη Facta non Verba…

H θεατρική ομάδα Facta non Verba δημιουργήθηκε το 2002 με κοινή αφετηρία την αγάπη για το θέατρο, την επιθυμία για κοινωνική απελευθέρωση, και την ελεύθερη δημιουργία. Δίνοντας έμφαση στην κοινωνικοπολιτική διάσταση και τη συλλογική φύση του θεάτρου, ανοίγουμε ένα νέο κύκλο στον νέο μας χώρο (Βαλαωρίτου 18 στον 7ο όροφο Θεσσαλονίκη) εγκαινιάζοντας το Θέατρο της Επικοινωνίας. Στόχος μας είναι η προώθηση της επικοινωνίας, της αυτοοργάνωσης, της συλλογικής λήψης αποφάσεων, της βιωματικής μάθησης, της ατομικής και συλλογικής αυτομόρφωσης και η ενεργή παρουσία μας στην πόλη συστηματικά μέσω της συλλογικής δημιουργίας σε μέρη που θα επιλέγουμε.

Το εργαστήρι απευθύνεται σε παιδιά από (5) ετών
Είσοδος από Λέοντος Σοφού 20
Πληροφορίες – εγγραφές : 6996446690 και 6944564328

Καθάρισμα του αγρού

Όπως κάθε χρόνο έτσι και φέτος, η χρονιά μας ξεκινάει με αναδιαμόρφωση του χώρου και την καθαριότητα του αγρού.

Το πρωί της Κυριακής, 9 Σεπτεμβρίου, παιδιά, γονείς και συνοδές καθαρίζουμε και ξεχορταριάζουμε τον αγρό μας που αποτελεί μέρος του Σέιχ Σου και χρειάζεται να το καθαρίζουμε τακτικά από τα σκουπίδια που μαζεύονται με τις βροχές. Το μεσημέρι φέρνουμε το φαγητό μας και τρώμε όλοι και όλες μαζί. Φέτος είπαμε να καλέσουμε και τους φίλους μας σε αυτήν την πρώτη συγκέντρωση. Θα έχουμε γάντια και σακούλες, φέρτε μόνο το φαγητό σας.

Σας περιμένουμε!

Συμμετοχή του Μικρού Δέντρου στη συνάντηση διαλόγου ‘Η αξία της αυτοδιαχείρισης: ιδέες και πρακτικές’

Το Μικρό δέντρο συμμετέχει στην συνάντηση διαλόγου με θέμα ‘Η αξία της αυτοδιαχείρισης: ιδέες και πρακτικές, η οποία διοργανώνεται από το Πρόγραμμα Προαγωγής Αυτοβοήθειας στη Ραψάνη της Λάρισας στις 31 Αυγούστου με 2 Σεπτεμβρίου.

Κεντρικός στόχος του διημέρου είναι η ανάδειξη της σημασίας της αυτοδιαχείρισης ως μέσου απάντησης σε κοινωνικές ανάγκες και προβλήματα.

Συμμετοχή του Μικρού Δέντρου στο Φεστιβάλ Άμεσης Δημοκρατίας

Η φετινή χρονιά ξεκινά….
το Μικρό Δέντρο συμμετέχει στο Φεστιβάλ Άμεσης Δημοκρατίας και στα πλαίσια αυτού, στις 5 Σεπτεμβρίου, στις 18.30, θα πραγματοποιήσουμε παρουσίαση του σχολείου μας. Θα μιλήσουμε για τις διαδικασίες του εγχειρήματος, την φιλοσοφία που μας διαπνέει και για το πως εφαρμόζουμε την παιδαγωγική μας στην καθημερινότητα με τα παιδιά.
Φεστιβάλ Άμεσης Δημοκρατίας 5-6-7 Σεπτεμβρίου – Κήπος των Εποχών (Νέα Παραλία) – Στάση Σχολή Τυφλών

Περί οράματος

Αν το διαχρονικό της βιωματικής μάθησης του Dewey ήταν οι απαρχές της προοδευτικής αγωγής στις αρχές του 20ου αιώνα, αργότερα έρχεται το κίνημα της αποσχολειοποίησης να σπάσει την κανονικότητα (Illic, Kozol, Gatto, Goodman)
Βασικά χαρακτηριστικά της αποσχολειοποίησης:
1. Σε επίπεδο ατομικό: αυτονομία, αυτοδιεύθυνση, αυτομόρφωση. Ενεργή μάθηση. Διάσπαρτα κέντρα μάθησης σε όλη την κοινότητα.
2. Σε επίπεδο κοινότητας: Συμμετοχή, αλληλοβοήθεια, κοινωνικοπολιτική δράση/δημόσιος λόγος, πνευματική και χειρωνακτική εργασία, δράση σε υποομάδες.
3. Διαδικαστικό/λειτουργικό επίπεδο: Αποκέντρωση των εξουσιών, ομάδες εργασίας, αντιιεραρχικές σχέσεις, κυκλικότητα.
Τον ίδιο καιρό περίπου στην Γαλλία το κίνημα Freinet οργανώνει το λαικό σχολείο με τα εξής βασικά χαρακτηριστικά:
1. Σχολείο ανοιχτό στην ζωή: Σχολείο που σπάει τα όρια του μέσα/έξω, ανοιχτό και ζωντανό και σε αλληλεπίδραση με την πόλη.
2. Σχολείο εργασίας; Δεν υπάρχει διαχωρισμός πνευματικής και χειρωνακτικής εργασίας, σχολείο οικονομικά αυτόνομο και αλληλέγγυο.
3. Σχολείο φιλόξενο, αταξικό, συνεργατικό, με άνοιγμα στην διαφορετικότητα και αυτοδιοικούμενο
4. Σχολείο αληθινής επικοινωνίας, ελεύθερης έκφρασης και συνεκπαίδευσης διαφορετικών ηλικιών όπου ενδυναμώνονται οι κοινωνικές σχέσεις.
Τα δύο παραπάνω κινήματα δεν είναι τα μοναδικά που μας εμπνέουν για την δημιουργία ενός σχολείου για παιδιά 3-12 χρονών, σίγουρα όμως έχουν πολλά στοιχεία με βάση τα οποία θα θέλαμε να δομήσουμε τις λεπτομέρειες του οράματος μας. Είναι δύο κινήματα που μας εκκινούν και μας κινητοποιούν σε μία συνέχεια. Μπορεί τα κινήματα να προέρχονται από άλλους τόπους και από άλλες αφετηρίες αλλά σίγουρα και τα δύο έρχονται σε αντιπαράθεση με το κυρίαρχο εκπαιδευτικό σύστημα. Οι πιθανότητες να δημιουργηθεί ένα τέτοιο σχολείο στο εδώ και στο τώρα είναι μικρές αλλά επιθυμούμε «την υιοθέτηση μιας ουτοπικής θεώρησης της ιδανικής κοινωνίας ως σημείο εκκίνησης»(Suissa) για την δημιουργία τόπων και κοινοτήτων αλληλεγγύης, φιλίας και ανθρώπινης ευτυχίας. Τα παραπάνω μπορούν να μας βοηθήσουν στο να αναστοχαστούμε πάνω σε αυτά που ήδη φτιάχνουμε αλλά και πάνω στον ρόλο των οραμάτων και της φαντασίας στην εκπαιδευτική διαδικασία, τόσο σε ατομικό όσο και συλλογικό επίπεδο. Η παιδαγωγική δεν πρέπει να έχει συγκεκριμένη συνταγή αλλά να μετατρέπει την πραγματικότητα σε συνεχή πειραματισμό.

Η σημασία της αλληλεγγύης

Πριν λίγο καιρό μας ήρθαν δύο κούτες με το ταχυδρομείο. Κάτσαμε όλοι και όλες σε ένα κύκλο για να ανοίξουμε τα κουτιά εκ των οποίων το ένα ήταν από Αθήνα και το άλλο από Αγγλία. Κάθε φορά που παραγγέλνουμε παιδαγωγικό υλικό όλη η κοινότητα μοιράζεται τον ενθουσιασμό. Πριν όμως απαριθμήσουμε τα καινούρια υλικά, ας πάρουμε τα πράγματα με την σειρά.
Τον Σεπτέμβριο του 2013 νοικιάσαμε ένα σπίτι στο Κρυονέρι και αφού το βάψαμε, το μαστορέψαμε και το καθαρίσαμε κάναμε μια ικανοποιητική παραγγελία ακατέργαστου ξύλου και… βουρ για τις δουλειές. Το ξύλο θα το μεταμορφώνονταν σε έπιπλα και παιδαγωγικό υλικό για το σχολείο μας. Στην πορεία συναντηθήκαμε με επιπλοποιούς, μαραγκούς, μπογιατζήδες και άλλους τεχνίτες. Μας κόβανε κύβους, πρίσματα και ράβδους σε ακριβείς διαστάσεις και εμείς μετά τα τροχίζαμε και τα βάφαμε. Όλοι αυτοί οι άνθρωποι μας πρόσφεραν τον χρόνο τους και τα υλικά τους χωρίς να έχουν άμεση εμπλοκή ή κάποιο όφελος από το εγχείρημα. Σιγά σιγά μάθαμε όλες να κατασκευάζουμε και να μεταποιούμε έπιπλα αλλά και αντικείμενα στα μέτρα των παιδιών. Έτσι λοιπόν, κατασκευάστηκαν τα ράφια, οι βιβλιοθήκες και τα τραπέζια του σχολείου. Χρειάστηκαν επίσης πολλές ώρες υπομονής και συγκέντρωσης για να βαφτούν ο ροζ πύργος, η καφέ σκάλα, η μπλε και κόκκινες ράβδοι, οι χρωματικές πλάκες, η κινητή αλφάβητος, τα δώρα του Froebel, το οικοδομικό υλικό κ.τ.λ. Ακόμη, μαζέψαμε από τα σπίτια μας και τα σπίτια φίλων και αλληλέγγυων, ότι άλλο μπορεί να χρειάζεται ένα σπίτι με αρκετούς συγκάτοικους.
Συνεχίζοντας με το ζήτημα του περιορισμένου χρόνου – σαν προβληματική της αυτοοργάνωσης – γεγονός που σίγουρα δεν απασχολεί τα παιδιά αλλά τους ενήλικες. Οι ενήλικες θεωρούμε πως δεν θέλουμε να χάνουμε το χρόνο μας, ενώ αντίθετα για τα παιδιά θεωρούμε δεδομένο πως χάνουνε το χρόνο τους παίζοντας. Παρ’ όλα αυτά “Είναι προφανές ότι τα παιδικά χρόνια δε θα έπρεπε να ξοδεύονται άσκοπα όσο τώρα…Τα παιδιά που έχουν κατασκευάσει με κομμάτια από χρωματιστά χαρτιά τα τετράγωνα του Πυθαγόρειου Θεωρήματος δεν θα το δουν σαν ένα όργανο βασανισμού που επινόησαν οι δάσκαλοι για την γεωμετρία…Γνωρίζουμε πόσο αρέσει στα παιδιά να κατασκευάζουν παιχνίδια μόνα τους…Οι γονείς, όμως, είτε ναρκώνουν από βλακεία αυτό το πάθος ή δεν ξέρουν πως να το χρησιμοποιήσουν.”* Τα παιδιά του Μικρού Δέντρου δεν έφτασαν πρώτη φορά μια Δευτέρα με τις τσάντες στην αυλή του σχολείου και πέρασαν με αγωνία την πόρτα αποχωριζόμενα τους γονείς τους, αλλά ήταν ενεργά και παρόντα σε όλες τις διαδικασίες προετοιμασίας του σχολείου. Και έτσι ακόμα συμβαίνει, κάθε εργασία που χρειάζεται ή αποφασίζεται να γίνει μας αφορά όλους/ες και είναι ευθύνη τόσο του ατόμου που το ανέλαβε όσο και ολόκληρης της κοινότητας.

Φτάνοντας στην φετινή σχολική χρονιά, τον Σεπτέμβριο του 2018 το Μικρό Δέντρο είναι εμπλουτισμένο και ‘μεγαλωμένο’ κατά πέντε χρόνια. Όπως λοιπόν και το περιβάλλον έχει εμπλουτιστεί με παιδαγωγικό υλικό, έπιπλα και βιβλία, έτσι και το έμψυχο μέρος του περιβάλλοντος δηλ. το πλέγμα των σχέσεων μας και των εμπειριών μας τόσο στο εσωτερικό της κοινότητας όσο και στις συνεργασίες της. Η παιδαγωγική που έχουμε επιλέξει και προσπαθούμε να πραγματώσουμε είναι τρόπος ζωής και συμβίωσης στο σπίτι, στο σχολείο, στη πόλη, στη φύση…
Ανοίγοντας ζητήματα αλληλεγγύης θα θέλαμε να ευχαριστήσουμε τα άτομα και τις συλλογικότητες που μας στήριξαν και μας στηρίζουν στο μέλλον, στο παρελθόν και στο παρόν.

“Η αληθινή εκπαίδευση, άξια του ονόματος της, θα κατορθώσει τα πάντα μόνο με τον αυθορμητισμό.” F. Ferrer

*P. Kropotkin, Διανοητική και χειρωνακτική εργασία, ελεύθερος τύπος 2015

Ο διώνυμος κύβος. Μοντεσσοριανό υλικό που αναπαριστά με αισθητηριακό τρόπο το ανάπτυγμα του κύβου (α+β) εις την τρίτη. Το παιδί χτίζει τον κύβο καθοδηγούμενο μόνο από το χρώμα και το σχήμα, εξερευνώντας μία αφηρημένη ιδέα βασιζόμενο σε πληροφορίες που ήδη γνωρίζει. Η φιλοσοφία αυτή, του να ξεκινάς από κάτι χειροπιαστό και συγκεκριμένο και να οδηγείσαι βήμα βήμα στον κόσμο της αφαίρεσης, διαπερνά όλο το Μοντεσσοριανό υλικό.