“Το παιχνίδι για τον Vygotsky δεν είναι μία πραγματικά συμβολική πράξη. Τα αντικείμενα που χρησιμοποιεί το παιδί στο παιχνίδι του δεν χάνουν ποτέ εντελώς τη σημασία που έχουν σαν αντικείμενα, δεν γίνονται ποτέ σημεία. Επειδή το αντικείμενο για το παιδί δεν αποτελεί σημείο όπως για έναν ενήλικα που κάνει συνειδητούς συμβολισμούς αλλά συνεχίζει να έχει κάποια, δευτερεύουσα έστω, σημασία. Μέσα από αυτήν τη διαδικασία το παιδί προσπαθεί παίζοντας να διαχωρίζει το νόημα από το αντικείμενο, να μάθει δηλαδή να ενεργεί και να σκέφτεται για πράγματα που είναι πέρα από τις αισθήσεις. Για να το κατορθώσει όμως αυτό χρειάζεται το παιχνίδι.

Για τον Vygotsky κάθε παιχνίδι είναι παιχνίδι με κανόνες και σκοπό και βασίζεται πρωτίστως στην πραγματικότητα. Στην αρχή το παιχνίδι είναι η αναβίωση μιας πραγματικής κατάστασης και ο σκοπός του δεν είναι ακόμα συνειδητός αλλά γίνεται συνειδητός παίζοντας. Στην προσχολική ηλικία, λέει ο Vygotsky, το παιδί παίζει πάνω στους κοινωνικούς κανόνες που δεν είναι ακόμα συνειδητοί.«Ότι περνά απαρατήρητο για το παιδί στην πραγματική ζωή, γίνεται κανόνας συμπεριφοράς στο παιχνίδι….. Από μία άποψη, ένα παιδί είναι ελεύθερο στο παιχνίδι να αποφασίσει για τις πράξεις του. Αλλά από μία άλλη άποψη πρόκειται για μία απατηλή ελευθερία, επειδή οι πράξεις του παιδιού στην ουσία υπόκεινται στο νόημα των αντικειμένων, και το παιδί δρα αναλόγως».

Τέλος, το παιχνίδι οδηγεί στον αυτοέλεγχο. Εδώ υπάρχει η επιθυμία για συμμόρφωση σε έναν κανόνα για χάρη του παιχνιδιού, το κίνητρο είναι λοιπόν εσωτερικό. Το παιδί μέσα από την υπακοή σε αυτούς τους κανόνες αντλεί ευχαρίστηση και άρα οδηγείται στην αυτοπειθαρχία και τον αυτοέλεγχο. «Κανονικά ένα παιδί ζει την πειθάρχηση στους κανόνες όταν απαρνιέται κάτι που θέλει, εδώ όμως η πειθάρχηση σε έναν κανόνα και η αποκήρυξη της δράσης ως αποτέλεσμα της άμεσης παρόρμησης είναι τα μέσα που οδηγούν το παιδί στη μέγιστη ευχαρίστηση.» Σε γενικές γραμμές, ο Vygotsky είδε πέρα από τον ρόλο του παιχνιδιού στη γνωστική ανάπτυξη και τον κοινωνικό του ρόλο και πως μέσα από αυτό το παιδί εντάσσεται και προσαρμόζεται στην κοινότητα.”

Απόσπασμα από την μπροσούρα μας “Η φαντασία και το παιχνίδι ως εργαλεία μαθησης και συμβίωσης”
Για το πλήρες κείμενο και τις υπόλοιπες μπροσούρες μας:
https://alliotikosxoleio.espivblogs.net/category/mprosoyres/