Πριν λίγο καιρό μας ήρθαν δύο κούτες με το ταχυδρομείο. Κάτσαμε όλοι και όλες σε ένα κύκλο για να ανοίξουμε τα κουτιά εκ των οποίων το ένα ήταν από Αθήνα και το άλλο από Αγγλία. Κάθε φορά που παραγγέλνουμε παιδαγωγικό υλικό όλη η κοινότητα μοιράζεται τον ενθουσιασμό. Πριν όμως απαριθμήσουμε τα καινούρια υλικά, ας πάρουμε τα πράγματα με την σειρά.
Τον Σεπτέμβριο του 2013 νοικιάσαμε ένα σπίτι στο Κρυονέρι και αφού το βάψαμε, το μαστορέψαμε και το καθαρίσαμε κάναμε μια ικανοποιητική παραγγελία ακατέργαστου ξύλου και… βουρ για τις δουλειές. Το ξύλο θα το μεταμορφώνονταν σε έπιπλα και παιδαγωγικό υλικό για το σχολείο μας. Στην πορεία συναντηθήκαμε με επιπλοποιούς, μαραγκούς, μπογιατζήδες και άλλους τεχνίτες. Μας κόβανε κύβους, πρίσματα και ράβδους σε ακριβείς διαστάσεις και εμείς μετά τα τροχίζαμε και τα βάφαμε. Όλοι αυτοί οι άνθρωποι μας πρόσφεραν τον χρόνο τους και τα υλικά τους χωρίς να έχουν άμεση εμπλοκή ή κάποιο όφελος από το εγχείρημα. Σιγά σιγά μάθαμε όλες να κατασκευάζουμε και να μεταποιούμε έπιπλα αλλά και αντικείμενα στα μέτρα των παιδιών. Έτσι λοιπόν, κατασκευάστηκαν τα ράφια, οι βιβλιοθήκες και τα τραπέζια του σχολείου. Χρειάστηκαν επίσης πολλές ώρες υπομονής και συγκέντρωσης για να βαφτούν ο ροζ πύργος, η καφέ σκάλα, η μπλε και κόκκινες ράβδοι, οι χρωματικές πλάκες, η κινητή αλφάβητος, τα δώρα του Froebel, το οικοδομικό υλικό κ.τ.λ. Ακόμη, μαζέψαμε από τα σπίτια μας και τα σπίτια φίλων και αλληλέγγυων, ότι άλλο μπορεί να χρειάζεται ένα σπίτι με αρκετούς συγκάτοικους.
Συνεχίζοντας με το ζήτημα του περιορισμένου χρόνου – σαν προβληματική της αυτοοργάνωσης – γεγονός που σίγουρα δεν απασχολεί τα παιδιά αλλά τους ενήλικες. Οι ενήλικες θεωρούμε πως δεν θέλουμε να χάνουμε το χρόνο μας, ενώ αντίθετα για τα παιδιά θεωρούμε δεδομένο πως χάνουνε το χρόνο τους παίζοντας. Παρ’ όλα αυτά “Είναι προφανές ότι τα παιδικά χρόνια δε θα έπρεπε να ξοδεύονται άσκοπα όσο τώρα…Τα παιδιά που έχουν κατασκευάσει με κομμάτια από χρωματιστά χαρτιά τα τετράγωνα του Πυθαγόρειου Θεωρήματος δεν θα το δουν σαν ένα όργανο βασανισμού που επινόησαν οι δάσκαλοι για την γεωμετρία…Γνωρίζουμε πόσο αρέσει στα παιδιά να κατασκευάζουν παιχνίδια μόνα τους…Οι γονείς, όμως, είτε ναρκώνουν από βλακεία αυτό το πάθος ή δεν ξέρουν πως να το χρησιμοποιήσουν.”* Τα παιδιά του Μικρού Δέντρου δεν έφτασαν πρώτη φορά μια Δευτέρα με τις τσάντες στην αυλή του σχολείου και πέρασαν με αγωνία την πόρτα αποχωριζόμενα τους γονείς τους, αλλά ήταν ενεργά και παρόντα σε όλες τις διαδικασίες προετοιμασίας του σχολείου. Και έτσι ακόμα συμβαίνει, κάθε εργασία που χρειάζεται ή αποφασίζεται να γίνει μας αφορά όλους/ες και είναι ευθύνη τόσο του ατόμου που το ανέλαβε όσο και ολόκληρης της κοινότητας.
Φτάνοντας στην φετινή σχολική χρονιά, τον Σεπτέμβριο του 2018 το Μικρό Δέντρο είναι εμπλουτισμένο και ‘μεγαλωμένο’ κατά πέντε χρόνια. Όπως λοιπόν και το περιβάλλον έχει εμπλουτιστεί με παιδαγωγικό υλικό, έπιπλα και βιβλία, έτσι και το έμψυχο μέρος του περιβάλλοντος δηλ. το πλέγμα των σχέσεων μας και των εμπειριών μας τόσο στο εσωτερικό της κοινότητας όσο και στις συνεργασίες της. Η παιδαγωγική που έχουμε επιλέξει και προσπαθούμε να πραγματώσουμε είναι τρόπος ζωής και συμβίωσης στο σπίτι, στο σχολείο, στη πόλη, στη φύση…
Ανοίγοντας ζητήματα αλληλεγγύης θα θέλαμε να ευχαριστήσουμε τα άτομα και τις συλλογικότητες που μας στήριξαν και μας στηρίζουν στο μέλλον, στο παρελθόν και στο παρόν.
“Η αληθινή εκπαίδευση, άξια του ονόματος της, θα κατορθώσει τα πάντα μόνο με τον αυθορμητισμό.” F. Ferrer
*P. Kropotkin, Διανοητική και χειρωνακτική εργασία, ελεύθερος τύπος 2015
Ο διώνυμος κύβος. Μοντεσσοριανό υλικό που αναπαριστά με αισθητηριακό τρόπο το ανάπτυγμα του κύβου (α+β) εις την τρίτη. Το παιδί χτίζει τον κύβο καθοδηγούμενο μόνο από το χρώμα και το σχήμα, εξερευνώντας μία αφηρημένη ιδέα βασιζόμενο σε πληροφορίες που ήδη γνωρίζει. Η φιλοσοφία αυτή, του να ξεκινάς από κάτι χειροπιαστό και συγκεκριμένο και να οδηγείσαι βήμα βήμα στον κόσμο της αφαίρεσης, διαπερνά όλο το Μοντεσσοριανό υλικό.
